روش تحقیق

تهیه ی مواد اولیه :
ورق آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۱-T6 با ابعادmm 500 ×mm500 با ضخامت ۷ میلی متر از شرکت صنعت پژوهان امین خریداری شد. ترکیب نمونه ها از طریق کوانتومتری تعیین شد (جدول ۳-۱).
جدول ۳-۱: ترکیب شیمیایی نمونه های مورد استفاده.

پس از خریداری ورق های آلومینیومی آن را در ابعاد mm 100 ×mm 120 تقسیم بندی کرده و توسط دستگاه برش تخت در جهت طولی و عرضی برشکاری انجام شد. در انتها و پس از پایان یافتن برش بسته به حالات و پارامترهای جوشکاری مدنظر ۱۴ نمونه با ابعاد mm100 ×mm120 تهیه شد.
سطح قطعات را با مایع ظرفشویی و آب تمیز کرده تا چربی و کثیفی سطح نمونه ها کاملاً از بین رود. پس از آنکه قطعات خشک شد روی آنها شماره گذاری نموده، سپس روی سطح نمونه ها در ابعاد mm60 ×۸۰ خط کشی شد تا آماده سازی برای جوشکاری انجام گیرد. شکل۳-۱ نمونه ورق برش کاری شده قبل از عملیات جوشکاری را نشان می دهد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شکل۳-۱ : نمونه ورق برش کاری شده قبل از عملیات جوشکاری.

فرایند جوشکاری لایه ها:
فرایند جوشکاری TIG (جوشکاری با گاز محافظ و الکترود تنگستن)برای جوشکاری انتخاب شد. در این فرایند الکترود تنگستنی دیرگداز می باشد و در هنگام جوشکاری ذوب نشده و فقط باعث ذوب شدن سطح قطعه می گردد. جهت ایجاد لایه سطحی از فیلر ۴۰۴۳ که مناسب جوشکاری با آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۱-T6 می باشد استفاده می شود[۱۶] در اینجا باید دقت گردد که جوشکاری در ۱۵۷ امپر و ۲۴-۲۶ ولت انجام شدکه در تمامی نمونه ها این رویه ثابت بود. همچنین درصد خلوص گاز آرگون ۹/۹۹ ،سرعت جوشکاری ۰۰۲۶/۰ متر بر ثانیه و دبی گاز ۱۵ لیتر بر دقیقه بود.
جهت ایجاد لایه سطحی جوش روی نمونه به صورت زیر عمل شد:
ابتدا جوشکاری خط جوش (پاس جوش) در محدوده مشخص شده جهت جوشکاری انجام می شود، سپس جوشکاری پاس جوش بعدی بصورتی که قسمتی از آن عرض جوش پاس قبلی را بپوشاندو در نهایت به همین منوال پاس های جوش را تا پایان ادامه می دهیم. بدین ترتیب پس از پایان یافتن آخرین پاس جوشکاری، روی نمونه آلومینیومی یک لایه سطحی جوش خواهیم داشت. پس از انجام جوشکاری نمونه را در هوای آزاد گذاشته تا سرد شود. شکل ۳-۲ نمونه ی جوشکاری شده پس از یک جوشکاری یک لایه ی سطحی جوش را نشان می دهد.
شکل ۳-۲ : نمونه ی جوشکاری شده پس از یک جوشکاری یک لایه ی سطحی جوش

آماده سازی نمونه ها :
نمونه ها طی ۱۴ حالت کلی مورد آزمایش قرار گرفتند:
سه نمونه برای ایجاد یک لایه سطحی جوش تحت سه دمای پیشگرم مختلف
سه نمونه برای ایجاد یک لایه سطحی جوش تحت شرایط سه دبی گاز مختلف
سه نمونه برای ایجاد یک لایه سطحی جوش با سرعت جوشکاری مختلف
یک نمونه برای ایجاد دو لایه سطحی جوش روی هم تحت یک دمای پیشگرم
یک نمونه برای ایجاد سه لایه سطحی جوش روی هم تحت یک دمای پیشگرم
یک نمونه برای ایجاد یک لایه سطحی جوش بدون پیشگرم
یک نمونه برای ایجاد دو لایه سطحی جوش روی هم بدون پیشگرم

۴۲٫۹۰۷ F =

تسهیل شرایط

۰٫۴۲۱-

۶٫۵۵۰-

تایید

استفاده
Sig = 0.00
R2 = 0.236
۶۱٫۴۲۰ F =

قصدرفتاری

۰٫۴۸۶

۷٫۸۳۷

تایید

همانطور که مشاهده می­ شود همه فرضیات تایید شده است. در ادامه به هر یک از فرضیه ­ها مورد بررسی دقیق­تر قرار می­گیرد.
فرضیه اصلی ۱ : متغییر عملکرد مورد انتظار سیستم بانکداری اینترنتی بر قصد استفاده از ان تاثیر مثبتی دارد.
مقدار ضریب بتا برای این فرضیه ۰٫۴۱۳ می باشد و از آنجا که مقدار محاسبه شده t (6.398) از مقدار بحرانی ۹۶/۱ بزرگتر است، می­توان نتیجه گرفت که رابطه­ بین عملکرد مورد انتظار سیستم بانکداری اینترنتی و قصد رفتاری استفاده از سیستم مثبت است. مقدار محاسبه شده t را با حد بالای مقدار بحرانی یعنی ۹۶/۱مقایسه می­کنیم؛ بدین ترتیب برای اینکه فرضیه مورد تأیید قرار گیرد باید مقدار محاسبه شده t از مقدار بحرانی ۹۶/۱ بزرگتر باشد تا در دامنه ۹۶/۱ و ۹۶/۱- واقع نشود. بنابراین فرضیه اول مورد تأیید قرار می­گیرد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فرضیه اصلی ۲ : متغییر تلاش مورد انتظار سیستم بانکداری اینترنتی بر قصد استفاده از ان تاثیر مثبتی دارد.
مقدار ضریب بتا برای این فرضیه ۰٫۴۴۰می باشد و از آنجا که مقدار محاسبه شده t (6.904) از مقدار بحرانی ۹۶/۱ بزرگتر است، می­توان نتیجه گرفت که رابطه­ بین تلاش مورد انتظار سیستم بانکداری اینترنتی و قصد رفتاری استفاده از سیستم مثبت است. و متغییر تلاش مورد انتظار بر قصد رفتاری تاثیر مثبت دارد مقدار محاسبه شده t را با حد بالای مقدار بحرانی یعنی ۹۶/۱مقایسه می کنیم؛ بدین ترتیب برای اینکه فرضیه مورد تأیید قرار گیرد باید مقدار محاسبه شده t از مقدار بحرانی ۹۶/۱ بزرگتر باشد تا در دامنه ۹۶/۱ و ۹۶/۱- واقع نشود. بنابراین فرضیه دوم نیز مورد تأیید قرار می­گیرد.
فرضیه اصلی ۳: متغییر تاثیرات اجتماعی سیستم بانکداری اینترنتی بر قصد استفاده از ان تاثیر مثبتی دارد
مقدار ضریب بتا برای این فرضیه ۰٫۶۳۸می­باشد و از آنجا که مقدار محاسبه شده t (11.678) از مقدار بحرانی ۹۶/۱ بزرگتر است، می­توان نتیجه گرفت که رابطه­ بین تاثیرت اجتماعی سیستم بانکداری اینترنتی و قصد رفتاری استفاده از سیستم مثبتی است. مقدار محاسبه شده t را با حد بالای مقدار بحرانی یعنی ۹۶/۱مقایسه می­کنیم؛ بدین ترتیب برای اینکه فرضیه مورد تأیید قرار گیرد باید مقدار محاسبه شده t از مقدار بحرانی ۹۶/۱ بزرگتر باشد تا در دامنه ۹۶/۱ و ۹۶/۱- واقع نشود. بنابراین فرضیه سوم نیز مورد تأیید قرار می­گیرد.
فرضیه اصلی ۴: متغییر تسهیل شرایط سیستم بانکداری اینترنتی بر استفاده از ان تاثیر مثبتی دارد
مقدار ضریب بتا برای این فرضیه ۰٫۶۵۱می­باشد و از آنجا که مقدار محاسبه شده t (12.097) از مقدار بحرانی ۹۶/۱ بزرگتر است، می­توان نتیجه گرفت که رابطه­ بین اعتماد به سیستم بانکداری اینترنتی و قصد رفتاری استفاده از سیستم معنادار است. مقدار محاسبه شده t را با حد بالای مقدار بحرانی یعنی ۹۶/۱مقایسه می­کنیم؛ بدین ترتیب برای اینکه فرضیه مورد تأیید قرار گیرد باید مقدار محاسبه شده t از مقدار بحرانی ۹۶/۱ بزرگتر باشد تا در دامنه ۹۶/۱ و ۹۶/۱- واقع نشود. بنابراین فرضیه چهارم نیز مورد تأیید قرار می­گیرد.
فرضیه اصلی ۵: متغییر اعتماد به سیستم بانکداری اینترنتی بر قصد استفاده از ان تاثیر مثبتی دارد.
مقدار ضریب بتا برای این فرضیه ۰٫۴۲۱- می­باشد و از آنجا که مقدار محاسبه شده t (6.550-) از مقدار بحرانی ۹۶/۱- کوچکتر است، می­توان نتیجه گرفت که بین متغییر تسهیل شرایط و استفاده از خدمات بانکداری اینترنتی رابطه­ معناداری وجود دارد. در اینجا به دلیل آن که می­خواهیم رابطه منفی میان متغیرها را آزمون نماییم، مقدار محاسبه شده t را با حد پایین مقدار بحرانی یعنی ۹۶/۱- مقایسه می­کنیم؛ بدین ترتیب برای اینکه فرضیه مورد تأیید قرار گیرد باید مقدار محاسبه شده t از مقدار بحرانی ۹۶/۱- کوچکتر باشد تا در دامنه ۹۶/۱ و ۹۶/۱- واقع نشود. بنابراین فرضیه چهارم تحقیق مبنی بر اینکه بین متغییر تسهیل شرایط و استفاده از خدمات بانکداری اینترنتی رابطه­ مثبتی وجود دارد مورد تأیید قرار می­گیرد.
فرضیه اصلی ۶ : متغییر قصد استفاده از سیستم بانکداری اینترنتی بر استفاده از سیستم تاثیر مثبتی دارد.
مقدار ضریب بتا برای این فرضیه ۰٫۴۸۶می­باشد و از آنجا که مقدار محاسبه شده t (7.837)از مقدار بحرانی ۹۶/۱ بزرگتر است، می­توان نتیجه گرفت که بین متغییر قصد استفاده و استفاده از خدمات بانکداری اینترنتی رابطه­ معناداری وجود دارد. در اینجا به دلیل آن که می­خواهیم رابطه منفی میان متغیرها را آزمون نماییم، . مقدار محاسبه شده t را با حد بالای مقدار بحرانی یعنی ۹۶/۱مقایسه می­کنیم؛ بدین ترتیب برای اینکه فرضیه مورد تأیید قرار گیرد باید مقدار محاسبه شده t از مقدار بحرانی ۹۶/۱ بزرگتر باشد تا در دامنه ۹۶/۱ و ۹۶/۱- واقع نشود. بنابراین فرضیه­ ششم تحقیق مبنی بر اینکه بین متغییر قصد استفاده و استفاده از خدمات بانکداری اینترنتی رابطه­ مثبتی وجود دارد مورد تأیید قرار می­گیرد.
نتایج حاصل از آزمون های رگرسیون و تحلیل عاملی تاییدی
نتایج تحلیل عاملی تاییدی و آزمون رگرسیون بیانگر این مطلب است که کلیه­ فرضیات در خصوص شاخص­ های اصلی نظریه ­ یکپارچه­ی پذیرش و استفاده از فناوری تایید می­ شود. با بررسی جدول مرتبط می­توان نتیجه ­گیری کرد که متغییر اعتماد به سیستم بانکداری بیشتری بارعاملی و رابطه را با متغییر قصد استفاده از خدمات بانکداری اینترنتی داشته است. همچنین قصد رفتاری رابطه­ قوی با بهره گرفتن از سیستم بانکداری اینترنتی دارد از این نظر شاخصی که تاکنون در نظریه­ یکپارچه­ی پذیرش و استفاده از فناوری مطرح نبوده است و با بهره­ گیری از نظر خبرگان به مدل اضافه گردیده است و فرضیه مرتبط با آن به شدت تایید می­گردد.
آزمون های تکمیلی
بررسی وضعیت میانگین متغیرهای تحقیق
در این قسمت، به منظور بررسی وضعیت هر یک از متغیرهای تحقیق، از آزمون T یک نمونه ­ای استفاده می­گردد، که در واقع تفاوت بین میانگین نمونه مورد بررسی را با یک مقدار مفروض مورد آزمون قرار می­دهد. این آزمون برای متغیرهای کمی به کار می رود و در مواردی برای تشخیص تأثیر یا عدم تأثیر یک یا چند متغیر در وضعیت مورد بررسی استفاده می­ شود. به عبارت دیگر، هدف این آزمون بررسی وضعیت متغیرهای تحقیق از نظر مناسب یا نامناسب بودن است.
فرض صفر و فرض مقابل برای تمام متغیرهای تحقیق با توجه به طیف ۵ تایی لیکرت مورد استفاده در این تحقیق به این صورت است:
H0: = 3
H1: ≠ ۳
به عبارتی فرضیه بدین صورت مطرح گردیده است که آیا مقدار میانگین در هر متغیر برابر با ۳ است یا خیر. نتایج انجام آزمون T یک نمونه ­ای، برای تمامی متغیرهای تحقیق، با بهره گرفتن از داده های به دست آمده از نمونه، در جدول نشان داده شده است.
جدول ۳۹ نتایج آزمون تی تک نمونه ای برای متغیرهای مکنون تحقیق

متغیرهای مکنون

ارزش آزمون = ۳

میزان دقت طبقه‌بندی کاربر عبارت است از حاصل نسبت تعداد پیکسل‌های مشاهده‌شده بر مجموع پیکسل‌های هر ردیف در ماتریس موجود برای هر نوع کاربری خاص(رابطه ۱۹).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

رابطه (۱۹) UA=
UA: دقت کاربر
nii: تعداد پیکسل‌های مشاهده‌شده
^N_i=1Xio∑ : مجموع پیکسل‌های هر ردیف در ماتریس موجود برای هر نوع کاربری
۴-۱۲-۲-۱-۱- خطای کمیشن^[۷۵]
این خطا نیز بر اساس اطلاعات ماتریس خطا برای هر کلاس مجزا محاسبه می‌شود. خطای کمیشن بر اساس دقت کاربر محاسبه می‌شود و معادل آن درصد از پیکسل‌هایی است که درواقع متعلق به کلاس موردنظر نیستند ولی طبقه‌بندی کننده آن‌ها را جزو آن کلاس خاص در نظر گرفته است.
۴-۱۲-۲-۲- دقت تولید
عبارت است از حاصل نسبت تعداد پیکسل‌های مشاهده‌شده بر مجموع پیکسل‌های هر ستون در تقاطع ستون‌های ماتریس برای هر نوع کاربری. افزایش دقت تولید نشان از صحت بیشتر طبقه‌بندی انجام‌شده می‌باشد( فودی^[۷۶] ،۲۰۰۲).
رابطه(۲۰) PA=
PA: دقت تولید
nii:تعداد پیکسل‌های مشاهده‌شده
^N_i=1Xio∑:مجموع پیکسل‌های هر ستون ماتریس موجود برای هر نوع کاربری
۴-۱۲-۲-۲-۱- خطای امیشن^[۷۷]
این خطا نیز بر اساس اطلاعات ماتریس خطا برای هر کلاس مجزا محاسبه می‌شود. خطای کمیشن بر اساس دقت تولید محاسبه می‌شود و معادل آن درصد از پیکسل‌هایی است که در واقعیت مربوط به کلاس موردنظر است ولی جزو کلاس‌های دیگر طبقه‌بندی‌شده‌اند.
۴-۱۲-۲-۳- صحت کلی
عبارت است از نسبت مجموع پیکسل‌هایی که درست طبقه‌بندی‌شده‌اند(در محور اصلی ماتریس طبقه‌بندی قرار دارند) به‌کل پیکسل‌های طبقه‌بندی‌شده. همان‌طور که از اسم آن مشخص است صحت کلی فقط درصد دقت در کل طبقات را می‌دهد و نمی‌تواند درصد دقت هرکدام از طبقات را می‌دهد و نمی‌تواند درصد دقت هرکدام از طبقات را به‌طور مجزا محاسبه کند.
رابطه(۲۱) ۱۰۰×OA=
OA: صحت کلی
^N_k=1 nkk∑: مجموع پیکسل‌های درست طبقه‌بندی‌شده.
n:کل پیکسل‌های طبقه‌بندی‌شده.
۴-۱۲-۲-۴- ضریب کاپا
جهت نهایی نمودن نقشه کاربری اراضی ، باید همه شاخص‌های دقت طبقه‌بندی با یک و چند شاخص آماری معتبر برازش داده شود. شاخص کاپا ازجمله روش‌های آماری می‌باشد که با رابطه زیر قابل‌بیان می‌باشد (کنگلتون ^[۷۸] ، ۱۹۹۹).
رابطه(۲۲) K=
در این رابطه:
K: شاخص کاپا
r:تعداد ردیف ماتریس طبقه‌بندی
X_ii : تعداد مشاهدات در ردیف و ستون(محور اصلی ماتریس)
X_io: مجموع مشاهدات در ردیف(مجموع ردیف برای هر کاربری)
X_oi: مجموع مشاهدات در ستون (مجموع ستون برای هر کاربری)
N: مجموع کل مشاهدات ماتریس طبقه‌بندی
ضریب کاپا بین صفر و یک متغیر می‌باشد(البته گاه به‌طرف منفی نزول می‌کند که نشانه خطای کلی در طبقه‌بندی می‌باشد) و می‌تواند معادل یک مفهوم توافق و هم سویی صدر صد بین حاصل طبقه‌بندی و واقعیت زمینی در صحت کامل حاصل طبقه‌بندی باشد. به‌طوری‌که در محاسبه ضرب کاپا علاوه بر پیکسل‌هایی که درست طبقه‌بندی‌شده ، پیکسل‌هایی که نادرست طبقه‌بندی‌شده‌اند نیز دخالت داده می‌شوند، ازاین‌رو معیار مناسبی برای مقایسه نتایج طبقه‌بندی‌های مختلف است.
به‌طورکلی تمام دقت‌های موجود بستگی به درست و صحیح انجام دادن تمام مراحل طبقه‌بندی مخصوصا برداشت تصادفی نقاط آموزشی دارد.
۴-۱۲-۲-۵- استخراج نقشه‌های کاربری و پوشش اراضی
پس از فرایند طبقه‌بندی در صورت رضایت‌بخش بودن نتیجه آن، اقدام به تبدیل فرمت رستری نتیجه طبقه‌بندی به فرمت وکتوری می‌شود . با این تبدیل کلاس‌ها به‌صورت پلی گون درمی‌آیند و در صورت نیاز در محیط آرک جی آی اس^[۷۹] قابل‌ویرایش هستند. در محیط ذکرشده پایگاه داده‌ای به‌صورت صفحه گسترده ایجاد می‌شود که رکوردهای آن مربوط به کلاس‌های طبقه‌بندی می‌باشد.
فصل پنجم
یافته‌ها و نتایج تحقیق
۵-۱- مقدمه
در این فصل سعی شده است تا نتایج حاصل از فعالیت‌های انجام‌شده با توجه به‌عنوان تحقیق دربخشی از جنگلهای ایلام و همچنین تغییرات کاربری این جنگل ها با بهره گرفتن از روش های بکار گرفته که در فصل قبل توضیح داده شد در سالهای ۲۰۰۷،۲۰۰۱،۱۹۸۸و ۲۰۱۴ با بهره گرفتن از تصاویر ماهواره ای لندست بررسی شود.
۵-۲- استخراج کاربری – پوشش اراضی و کشف تغییرات
استخراج کاربری و پوشش اراضی موجود در دوره‌های مختلف می‌تواند وضعیت تغییرات کاربری و پوشش اراضی آن منطقه را از گذشته تا حال بیان کند. بعد از اعمال پیش‌پردازش‌های لازم (تصحیحات هندسی، رادیومتریک و تصحیحات اتمسفری )روی هر چهار تصویر ، ابتدا برای هر تصویر شاخص‌های پوشش گیاهی NDVI،DVI، GDVI، RVI و تجزیه‌وتحلیل مؤلفه‌های اصلی با بهره گرفتن از محیط نرم‌افزار ENVI محاسبه گردید البته لازم به ذکر است که تصاویر به‌صورت شکل هندسی چهارگوش که حوضه را در بربگیرد ، برش داده شد سپس همه تصحیحات ، محاسبات و دیگر روش‌های مورداستفاده روی تصویر برش داده‌شده ، اعمال شد چراکه در هر پیش‌پردازش و پردازش اعمال‌شده بر تصویر، رفتار طیفی همه پیکسل‌ها در نظر گرفته می‌شود ، در آن صورت منطقه موردمطالعه به‌عنوان جزئی از یک تصویر بزرگ درمی‌آید و نمی‌توان به نتیجه به‌دست‌آمده اعتماد کرد.
۵-۲-۱- شاخص گیاهی تفاضلی نرمال شده(NDVI)
در شاخص گیاهی تفاضلی نرمال شده از نسبت اختلاف باندهای مادون‌قرمز و قرمز بر مجموع دو باند ذکرشده استفاده می‌شود. از این شاخص در تحقیق حاضر به‌عنوان اعتبار سنجی نتیجه طبقه‌بندی و نیز به‌عنوان یکی از باندهای ورودی در طبقه‌بندی تصاویر استفاده‌شده است . لازم به ذکر است که عدد رقومی باند مادون‌قرمز در
لندست ۸ برابر باند ۵ و عدد رقومی باند قرمز برابر ۴ است و همچنین عدد رقومی باند مادون‌قرمز نزدیک در لندست ۷ برابر باند ۴ و عدد رقومی باند قرمز برابر باند ۳ می‌باشد. در جدول شماره ۱-۵ مقادیر به‌دست‌آمده شاخص پوشش گیاهی برای سالهای مختلف آمده است.
جدول شماره ۱-۵ مقادیر شاخص پوشش گیاهی

۲۰۰۸

۸۲۰

۸۲۴

۲۰۰۹

۱۰۰۰

۱۰۵۰

۲۰۱۰

۸۶۰

۸۷۰

۲۰۱۱

۳-۴ وضعیت زمین شناسی
استان مازندران از لحاظ عملیات نظامى به سه منطقه تقسیم مى شود :
قسمت شرقى : بابل و سارى که انتهاى دره طالار را تحت پوشش دارد و بر راه آهن قائم شهر نیز مسلط است.
قسمت غربى : انتهاى شمالى گردنه ى چالوس را پوشانیده و بندر مهم نوشهر را تحت پوشش خود دارد.
قسمت مرکزى : که بر نوشهر آمل و دره هراز حاکمیت خواهد داشت.بنابراین در این منطقه سه دهلیز و سه معبر مهم واقع گردیده است که حفاظت و دفاع از آن لازم است طرح ریزى جامع گردد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شرایط جغرافیایى و زمین شناسى استان مازندران در گذشته , به تبعیت از فعالیت نیرو‌هاى داخلى و خارجى زمین, پیشروى و پسروى دریا‌هاى قدیمى و فرسایش , امکان تشکیل در رسوبات تمام دوران زمین شناسى را فراهم کرده است. قدیمى ترین سنگ‌هاى این استان از نوع سنگهاى شیستى دوران پر کامبرین است آثارى از این سنگها در ارتفاعات شهرستانهاى بهشهر , نور , نوشهر, چالوس نیز وجوددارد. رسوبات دوران مزوزوئیک که عمدتا از نوع سازه‌هاى آهکى لار , ماسه سنگ و شیل شمشک تشکیل شده اند , به صورت نوار پیوسته اى از شرق تا غرب استان گسترش دارند.
سازند لار با سن ژوراسیک بالائی( مالم) دارای ترکیب آهکی دارای ضخامت‌های زیاد می باشد. بخش بالایی آن دولومیت می باشد. درکرتاسه زیرین سازندآهکی تیزکوه تشکیل شده و در پلئوسن کنگلومرای فجن در بخش جنوبی – مرکزی چهارگوش با گسترش کم تشکیل شده است.در ترسیری توده‌های آذرین اسیدی و حد واسط در غرب و جنوب غرب منطقه چهارگوش نفوذ نموده اند. برروی سازند زیارت سازند کرج با سه عضو شیل تحتانی توف میانی و توف فوقانی قرار دارد. اشته که در بخش جنوبی و جنوب غربی چهارگوش گسترش دارد. سازند کند نیز در بخش جنوبی رخنمون دارد. در کوارترنری فعالیت آتشفشانی دماوند باعث خروج گدازه‌های اولیوین بازالت تراکی آندزیت شده و پادگانه‌های آبرفتی و رسوبات جوان دوران چهارم نیز در قسمت شمالی چهارگوش فوق مشاهده می گردد. در نقشه زمین شناسی ساری، تکتونیک شدید در بخش شمالی البرز نشان داده شده و شکستگیها و جابجائی‌های مختلفی وجود دارد. در این چهار گوش سازندهای پرکامبرین تا عصر حاضر مثل چهارگوش آمل دارای رخنمون می باشد، در این چهارگوش توده‌های نفوذی رخنمون کمی داشته و در جنوب شرقی نقشه فوق یک توده کوارتزدیوریت- کوارتز مونزونیت بیرون زدگی کوچکی دارد. شیست گرگان و سازند کهر به پرکامبرین تعلق داشته و در شمال شرقی نقشه و در جنوب شرقی کیاسر رخنمون دارد. در این چهارگوش سری رسوبات کامبرین اعم از دولومیت سلطانیه- سازند باروت- سازند طایگون- سازند لالون دیده شده و به طور هم شیب با یکدیگر در تماسند این سازندها در جنوب شرقی نقشه رخنمون کوچکی دارند. سازند میلا بطور دگرشیب بر روی سازند لالون قرار داشته و در جنوب شرقی و شرق مرکز نقشه دیده می گردد. سازند خوش ییلاق در شرق و شمال شرق کیاسر رخنمونش قابل توجه بوده و سازند چیرود نیز در گوشه جنوب شرقی نقشه و در جنوب گسل میلا قرار دارد. سازند مبارک که به کربنیفر تعلق دارد و در شمال تراست با دله( شمال شرق کیاسر) بر روی سازند خوش ییلاق و در زیر سازند درود قرار دارد. سازندهای درود و روته در پرمین تشکیل شده سازند درود از ماسه سنگ، شیل، سنگ آهک و کوارتزیت و سازند روته از سنگ آهک و سنگ آهک دولومیتی تشکیل یافته این سازندها در جنوب شرقی نقشه و در چندین نقطه رخنمون دارند. سازند الیکا باترکیب سنگ آهک، سنگ آهک دولومیتی و دولومیت تشکیل شده که در پهنه جنوبی نقشه دارای رخنمون‌های وسیعی است. سازند شمشک که در تمام نیمه جنوبی نقشه رخنمون داشته و رنج سنی آن از تریاس فوقانی تا آخر ژوراسیک تحتانی می باشد. بزرگترین ذخایر ذغالسنگ البرز در سازند شمشک در این نقشه شناخته شده است. بر روی این سازند، سازند دلیچای با سن ژوراسیک میانی قرار داشته و بر روی سازند دلیچای سازند لار با سن ژوراسیک فوقانی قرار دارد این سازند در نقشه ساری در مرکز شمال شرقی نقشه و از نکاء تا شرق بهشهر کشیده شده است. در کرتاسه زیرین سنگهای آهکی دولومیتی، آهک و دولومیت، گچ، بازالت، دیاباز رخنمون داشته که برروی آنها سازند تیز کوه بطوردگرشیب قرار دارد و رخنمون کوچکی مربوط به آن است. در سنوزوئیک سیکل کاملی از رسوبگذاری در نقشه ساری دیده شده که در پلئوسن سازند ماسه سنگی و کنگلومرائی فجن ودر پالئوسن فوقانی و ائوسن زیرین آهک و آهک مارنی سازند زیارت و درائوسن زیرین می باشد.
۳-۴-۱ وضعیت خاک شناسی
نقشه ۳- ۱: نقشه مطالعات خاکشناسی نیمه تفصیلی و اجمالی غرب استان مازندران – علمده مازندران، ماخذ : سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۳۴
۳-۴-۲ وضعیت منابع آب
حـوضه آبریزتجن در شمـال ایـران- استان مازندران و در شهـرستان سـاری در مـوقعیت جغرافیـایی(۵۳ درجـه و ۷ دقیقه) الی(۵۳ درجه و ۴۲ دقیقه) طول شرقی و (۵۳ درجه و ۵۶ دقیقه) الـی (۳۶ درجه و ۱۷ دقیقه)عرض شمالی قرار دارد. این منطقه از ۵ دهستان و ۷۷ آبادی تشکیل شده که این روستاها اکثرا دارای تیپ کوهستانی هستند. دهستـان‌ها شامل بنافت، فـریم و بندرج در بخش دودانگه شهرستان ساری با ۴۰ آبادی و دهستـان سورتچی در بخش چهـاردانگه ساری با ۲۳ آبادی و دهستان پشت کـوه از تـوابع شهرستـان شهمیـرزاد از استـان سمنـان با ۱۴ آبـادی می باشد. مهمترین راه‌های ارتبـاطی حوضه عبارتند از: جاده ساری-کیاسر به فولاد محله سمنان، جاده ساری-سد شهید رجایی به دودانگه و جاده ساری-قائم شهر و پل سفید به بنافت دودانگه .آب و هوای منطقه حوضه آبریز تجن: بـر اسـاس مطالعات گـروه هـواشنـاسی میـانگین سـالانه دامنه شبانه روزی دما در ایستگاه افراچال معادل۳/۱۴ درجه سانتیگراد می باشد و بر همین اساس مقادیر ماکزیمم و مینیمم مطلق دمـا در همین ایستگـاه بـه تـرتیب در دی ماه با ۳/۱۰ و در مرداد ماه ۲/۴۱ درجـه سـانتیگراد بـه ثبت رسیده اسـت. بـا استفـاده از اطـلاعـات بـارندگی و درجه طـراوت در ایستگاه معرف محدوده طرح و تلارم و افراچال نوع اقلیم به روش دومارتن نیمه مرطوب تـا مرطوب سرد و بـر اساس روش امـبرژه مشتمل بر اقلیم‌های نیمه مرطوب سـرد معتدل مرطوب سرد است.
منابع آب مورد بهره برداری در حوضه آبریز تجن : بـرآورد کـل منابع آب قابل استحصال که بخشی از آن بهره براداری می شود، در حوضه آبریز در سال به شرح زیر است :
الف) آب‌های سطحی ۳۸۰ میلیون متر مکعب ب) آب‌های زیرزمینی ۹۹ میلیون متر مکعب ج) بارندگی موثر ۱۲۵ میلی متر در سطح کشت.
مهم‌ترین شاخه‌های اصلی تجن : ۱) شـاخه چهاردانگه: یکی از شاخه‌های اصلی و مهم رودخانه تجن است که بعد از الحاق به شاخه دودانگه رودخانه تجن را یه وجود می آورد. مسیر جریان رودخانه چهاردانگه از شرق و جنوب شـرقی بـه طرف غـرب و شمـال غربی است و در نهـایت در محلی بـه نام تاکام به شاخه دودانگه ملحق می شود و رودخانه تجن را به وجود می آورد. ۲) شاخه دودانگه: مهمترین شاخه رودخانه تجن است که در بخش میانی قسمت جنوبی و تـا حدودی جنـوب غـربی رود اصلی جریـان دارد. دو سـرشاخه اصلی رودخانه دودانگه عبارتند از سفید رود در جنوب و جنوب شرق حوضه و شیرین رود در جنوب غربی آن. ۳) شـاخه لاجیـم: از شـاخه‌های مهم رودخـانـه تجن است کـه حوضـه آن بخش غـربی و جنوب غربی حـوضه تجن را تشکیل می دهد. شاخه غربی رود لاجیم رود و استان است و در محلی به نام و استان به رودخانه دودانگه می ریزد. ۴) شاخه زارم رود(ظالم رود یا گرم رود): یکی از شـاخه‌های اصلی و پـرآب تجن است کـه کاملا در شرق و شمـال شـرقی حوضه قراردارد. مهمترین شاخه‌های این شاخه بندبن شاخه علی تنگه، شاخه ارم، شاخه آب سیاه است. رودخـانه تجن پس از دریـافت آب سرشـاخه‌های اصلی و فرعی خود وارد دشت تجن شده و پس از طی مسافتی حدود ۳۰ تا ۳۵ کیلومتر از جنوب به شمال(۱۷۰تا۱۸۰ کیلومتر) از ابتدای حوضه در محلی به نام فرح آباد به دریای خزر می ریزد. منابع آلوده کننده رودخانه تجن: الف) شهری و روستایی: همجواری اکثر قریب به اتفاق روستاها و مراکز جمعیتی حوضه بـا رودخـانه‌ها و منـابع آب‌های جـاری موجب گردیده است تا متاسفانه این مجـاری بـا ارزش بـه کـانون‌های اصلی دفـع فاضلاب‌های انسانی و محل تخلیه زبـاله‌های خـانگی و کشاورزی تبدیل شوند. ب) آلودگی کشاورزی: مراقبت‌های ویژه در بخش کشاورزی نیـازمند مصرف مقـادیر بسیاری از انواع کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات نباتی می باشد و مصرف این مواد موجب آلودگی منابع آب‌های جاری و زیرزمینی مناطق مختلف می گردد که نه تنها بر روی منابع آب‌های جاری و آبزیان تاثیر نامطلوب برجای گذارد بلکه کل حیات منطقه را بـا خطر جدی مواجه می نماید. ج) آلـودگـی صنعتی و معـدن: عمـده‌ترین واحـد آلـوده کننـده ایـن منطـقه شـرکت صنـایع چـوب وکـاغذ مازندران می باشدکـه سهم عظیمی درآلوده کـردن آب وهـوای منطقه دارد.
موقعیت جغرافیایی سد شهید رجایی (تنگه سلیمان): سد شهید رجایی(تنگه سلیمان) بـر روی رودخانه دودانگه از سرشاخه‌های رودخانه تجن مـازنـدران و در دامنه‌های شمالی سلسله جبـال البـرز و در محـل تنگه آهکـی موسوم به سلیمان تنگه در میان روستاهای افراچـال (دربالادست) و لولت(در پاین دست) احـداث شده و فاصله این محل از دهانه تجن در کناره دریای خزر ۷۰ کیلومتر می باشد. شاخه دودانگه رودخانه تجن مازندران از ارتفاعات کوه‌های سیـاه کوه و تـروا سرچشمه گـرفته و پس از تلـاقی بـا تعدادی از شاخه‌ها فرعی به نام سفید رود، لنگر رود از جنوب شـرقی به شمال غربی جریان و در نهـایت پس از عـبور از محـل تنگه سلیمـان و پیـوستن شـاخه‌های فـرعی دیگر بـه نـام لاجیم و چهاردانگه به دریای مازندران در محل کـردخیل تخلیه می شود.
مشخصات فنی سد شهید رجایی: از نوع بتنی دو قوسی با ارتفاع ۱۲۸ متر از کف پی، تاج سد ۴۲۵ متر، عرض تاج سد ۵ متر، پی سد ۱۶ متر، حداکثر رقوم آب ۴۷۳ متر. پیشرفت عملیات اجرایی سد شهید رجایی عملیات اجرایی این سد در تاریخ ۱۲/۶/۱۳۷۰ آغاز و در سال ۱۲/۶/۱۳۷۵ به اتمام رسید. با اجرای این سد آب زراعی ۵۲ نفر درهکتار اراضی محدود طرح تامین ۲۹۱ هزار هکتار بهبود و ۱۹ هزار هکتار توسعه و تامین آب ۴ هزار هکتار اراضی دشت ناز می شود و علاوه برآن تامین آب منابع در محدوده شهرستان ساری افزایش پتانسیل آب زیرزمینی، تامین قسمتی از آب شرب شهرستان ساری و تولید ۵/۱۳ مگاوات برق و کاهش سیلاب به منظور جلوگیری از خسارات سیل از دیگر اهداف اجرای سد مذکور می باشد. واحدهای عمرانی سد شهید رجایی اراضی زیر پوشش سد شهید رجایی حد فاصل سیاه رود در شرق می باشد که به علت شرایط خاص وبه منظور تسریع اجرای آن توسط پیمان کاران مختلف شبکه آبیاری و زهکشی به ۴ واحـد عمرانی تقسیم گـردیده است. واحد عمرانی شماره ۱ در سـال ۱۳۷۱ شروع و در سـال ۱۳۷۵ بـه اتمـام رسید. واحـد عمرانی شمـاره ۲ و۳ در سال ۱۳۷۲ شـروع و در سـال ۱۳۷۶ به اتمام رسید. واحد عمرانی شماره ۴که سطحی معادل ۱۶ هزار هکتار را در ساحل راست تجن تحـت پوشش قرارداد بـا مشارکت بـانک جهانی در نیمه اول ۱۳۷۴ اجـرا شد و در سال ۱۳۷۷ به اتمام رسید.
نقشه ۳- ۲: عکس ماهواره ای سد شهید رجایی، ماخذ: عکس‌های هوایی
۳-۵ موقعیت جغرافیایی شهرستان ساری
شهرستان ساری در ناحیه مرزکی استان مازندران بین ۳۵ درجه و ۵۸ دقیقه تا ۳۶ درجه و ۵۰ دقیقه عرض شمالی و ۵۲ درجه و ۵۶ دقیقه تا ۵۳ درجه و ۵۹ دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ واقع شده است. این شهرستان از سمت شمال به دریای خزر و شهرستان میاندورود، جنوب به رشته کوه‌های البرز و استان سمنان، شرق به شهرستان میاندورود و از غرب به شهرستان‌های جویبار، قائم شهر و سوادکوه محدود می شود. شهرستان ساری با ۳۲۴۸/۴ کیلومتر مربع وسعت حدود ۱۳/۷ درصد کل مساحت استان را به خود اختصاص داده است. این شهرستان دارای ۴ نقطه شهری، ۶ بخش و ۱۵ دهستان می باشد. جمعیت شهرستان ساری بر اساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ حدود ۴۷۸۳۷۰ نفره با ۱۴۵۴۱۰ خانوار بوده است که از کل جمعیت این شهرستان، ۶۲/۶ درصد شهری (۲۹۹۵۲۶ نفر) و و ۳۷/۴ درصد روستایی (۱۷۸۸۴۴ نفر) می باشند (سرشماری نفوس و مسکن، ۱۳۹۰).
نقشه ۳- ۳: نقشه تقسیمات کشوری استان مازندران، ۱۳۹۱
نقشه ۳- ۴: نقشه تقسیمات سیاسی شهرستان ساری، استان مازندران
۳-۵-۱ موقعیت جغرافیایی روستای افراچال
روستای افراچال در استان مازندران، ۳۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان ساری، بخش کلیجان رستاق، دهستان تنگه سلیمان با مختصات، ۳۶ درجه و ۱۴ دقیقه و ۶ ثانیه شمالی و ۵۳ درجه و ۱۴ دقیقه و ۳۲ ثانیه شرقی قرار دارد..جمعیت این طبق آخرین سرشماری دارای ۹ خانوار و ۳۱ نفر جمعیت ثابت (سرشماری نفوس و مسکن استان مازندران، ۱۳۹۰) و ۵۰۰ نفر و ۱۰۰ خانوار (گزارش غیررسمی ادارت محلی) می باشد.
نقشه ۳- ۵: نقشه موقعیت جغرافیایی روستای افراچال
نقشه ۳- ۶ : نقشه راه‌های روستای افراچال، ماخذ : عکس‌های هوایی
نقشه ۳- ۷: نقشه ماهواره ای روستای افراچال، ماخذ : عکس‌های هوایی
نقشه ۳- ۸: نقشه ترکیبی ماهواره ای و راه‌های روستای افراچال، ماخذ : عکس‌های هوایی
۳-۶ اطلاعات روستای افراچال
۳-۶-۱ وجه تسمیه نام روستا
این روستا که در دامنه رشته کوه البرز واقع شده است به علت وجود درختان فراوان افرا و آب زیاد به این نام معروف شد. چون در این منطقه مراتع وعلفزار فراوان وجود داشت و دامداران در فصل پاییز وزمستان دامهای خود را به این محل می آوردند (آب ودرخت زیاد) به این نام مشهور شد. چون نسبت به روستای پرکوه که در ارتفاع بسیار زیاد واقع است این محل پایین تر بود و درخت افرا در اینجا زیاد است ا فراچال نامیده شد. در حال حاضر اگر مردم اجازه دهند که درختان محل بصورت خودرو رشد کنند و آنها را قطع نکنند یکی از درختانی که بسیار زیاد ؛دراین محل رشد ونمو می کند افرا می باشد می توان نتیجه گرفت که وجه تسمیه افراچال با درخت افرا مناسبت دارد.البته موارد دیگری هم ذکر شده است که در این مجال نمی­گنجد.
۳-۶-۲ مردم روستا
میگویند مردم این محل در اصل از اهالی پرکوه هستند که برای کار کشاورزی در شالیزار این منطقه به این روستا می آمدند و چون فاصله ی این محل تا شالیزار کم بود وآنها ناچار بودند روزهای زیادی در این زمینه کار کنند لذا به مرور زمان در همین محل ساکن شدند و در فصل تابستان که هوای پرکوه بسیار خنک بود به آنجا می رفتند ؛.البته قرابت ونزدیکی که اکنون در بین مردم پرکوه و افراچال وجود دارد موید این مطلب است.البته عده ای از مردم هم که از شهرهای دیگر به اینجا آمدند و آب فراوان و زمینهای حاصلخیز آن را مشاهده کردند در همین جا مقیم شدند.

بنا براین در خصوص چک در کنوانسیون ژنو ۱۹۳۱ نیز همانند قانون تجارت ایران در صورت عدم پرداخت وجه چک توسط بانک محال علیه اعتراض عدم تأدیه مورد قبول واقع گردیده شده است و دارنده چک می بایست وفق مقررات کنوانسیون نسبت به اعتراض عدم تأدیه اقدام نماید.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۲-شرایط اعتراض
همان طوری که در تنظیم برات، سفته و چک (اسناد تجاری خاص ) باید طبق مقررات قانون تجارت عمل شود و در تنظیم این اسناد باید اوصاف شکلی را رعایت نمود تا سند تجاری وفق قانون تنظیم و آثار قانونی بر آن بار گردد برای این که دارنده این اسناد تجاری بتواند از حقوق مکتسبه خود وفق قانون بهره مند گردد و از مزایای این اسناد به نفع خود استفاده مطلوب نماید لازم است که به حقوق خود به عنوان دارنده یک سند تجاری واقف گردد و از طرفی بداند که در صورت عدم پرداخت یا عدم قبولی این گونه اسناد، به هر دلیلی که باشد، می بایست چه اقدام قانونی انجام دهد و در انجام این اقدامات از چه قواعدی پیروی نماید. بنا براین لازم است که بدواً دارنده حق اعتراض را شناخته و سپس اعمالی را که دارنده حق
اعتراض بایستی انجام دهد را به طور تفصیلی بیان نماییم.
۲-۲-۱-شرایط دارنده حق اعتراض: اسناد تجاری خاص (برات ، سفته و چک )در سیر انتقالی خود با ظهر نویسی از شخصی به شخص دیگر انتقال می یابند و چه بسا در این نقل و انتقال افراد زیادی هم نقش داشته باشند. اما وقتی که این اسناد در هدف نهایی صدور خود یعنی وصول وجه مندرج در متن سند دچار مشکل می شوند باید دید که چه شخصی باید اعتراض نماید.
۲-۲-۱-۱-دارنده حق اعتراض در برات
ماده ۲۷۴ق.ت.ا مقرر داشته است که :
« نسبت به برواتی که وجه آن باید درایران به رؤیت یابه وعده از رؤیت تأدیه شود اعم از این که برات در ایران صادرشده باشد یا در خارجه دارنده برات مکلف است پرداخت یا قبولی آن را در ظرف یک سال از تاریخ برات مطالبه نماید والا حق رجوع به ظهرنویس ها و هم چنین به برات دهنده که وجه برات را به محال علیه رسانیده است نخواهد داشت. »
و از طرفی ماده ۲۸۰ ق.ت.ا مقرر داشته است که:
« امتناع از تأدیه وجه برات باید در ظرف ده روز از تاریخ وعده به وسیله نوشته ای که اعتراض عدم تأدیه نامیده می شود معلوم گردد. »
ماده ۲۸۲ق.ت.ا نیز در ادامه بیان می دارد :
« نه فوت محال علیه ونه ورشکستگی او نه اعتراض نکولی دارنده برات را از اعتراض عدم تأدیه مستغنی نخواهندکرد.»
بنا براین با توجه مادتین فوق باید گفت که وظیفه دارنده برات عبارت است از:
«۱- ارائه برات وتحصیل قبولی و انجام تشریفات قانونی در صورت عدم قبولی برات .
۲- اقدام برای در یافت وجه برات و انجام تشریفات قانونی در صورت عدم پرداخت .
۳- اقامه دعوی. » (ستوده ،۱۳۸۰: ۷۵ )
پس وظیفه دارنده برات در وحله اول اخذ قبولی برات و مطا لبه وجه آن از برات گیر می باشد. چنان چه وجه برات به هر دلیلی پرداخت نشد، اعم از عدم قبولی برات گیر، نکول برات، عدم تأدیه، ورشکستگی یا فوت برات گیر «دارنده برات باید به مسئولان برات، یعنی کسانی که در ماده ۲۴۹ ق.ت.ا به آنها اشاره شده است مراجعه کند .» (اسکینی ،۱۳۸۴: ۱۳۷ )
این مسئولان عبارتند از :
۱-برات دهنده ۲-قبول کننده ۳- ظهر نویس ۴-ضامنین ۵-شخص ثالث قبول کننده
پس مشخص گردید دارنده حق اعتراض در صورت عدم تأدیه وجه برات شخصی نیست جزء دارنده برات. در مواد فوق اعتراض را حق دارنده برات دانسته اما تعریفی از دارنده ارائه ننموده. اما ماده ۳۲۰ ق.ت.ا در مورد دارنده مقرر داشته است که :« دارنده هرسند در وجه حامل، مالک و برای مطالبه وجه آن محق محسوب می شود مگر در صورت ثبوت خلاف مع ذلک اگر مقامات صلاحیت دار قضائی یا پلیس تأدیه وجه آن سند را منع کند تأدیه وجه به حامل مدیون را نسبت به شخص ثالثی که ممکن است سند متعلق به او باشد بری نخواهد کرد. »
در این ماده دارنده سند در وجه حامل مالک آن محسوب می شود اما در مورد اسناد غیر حامل باید گفت که دارنده شخصی است که سند در وجه او صادر شده یا منظور از دارنده شخصی است که برات و سایر اسناد تجاری با ظهر نویسی و یا ناقل قانونی به او انتقال یافته است .
با توجه به این که «اعتراض یکی از تشریفات اصلی است که باید از طرف دارنده برات رعایت گردد و عدم رعایت آن طبق ماده ۲۹۰ ق.ت.ا موجب اسقاط حق دارنده برات بر علیه ظهر نویسان و برات دهنده ای که ثابت کند وجه برات را در سر وعده به برات گیر رسانده است خواهد شد. » (ستوده ،۸۵:۱۳۸۰)
اما آیا اشخاص دیگر نیز حق مراجعه دارند؟
ماده ۲۴۷ ق.ت.ا در خصوص وکیل مقرر داشته است که :
« ظهرنویسی حاکی از انتقال برات است مگر این که ظهرنویس وکالت در وصول را قید نموده باشد که در این صورت انتقال
برات واقع نشده ولی دارنده برات حق وصول و لدی الاقتضاء حق اعتراض و اقامه دعوی برای وصول خواهد داشت جز در مواردی که خلاف این در برات تصریح شده باشد.»
با توجه به این ماده می توان گفت که «دارنده برات به عنوان وکالت دارای کلیه حقوق و وظایفی است که بر عهده دارنده اصلی برات است و می تواند وجه برات را وصول کند، اعتراض کند یا اقامه دعوا کند.» ( ستوده ، ۱۳۸۰ : ۵۴ ) از آن جایی که «معمولاً ارائه برات توسط مستخد مان دارنده و یا توسط بانک دارنده برای قبولی ارائه می شود.» (عرفانی ،۷۳:۱۳۸۸ )
این اشخاص که به نمایندگی از دارنده برات برای اخذ قبولی، برات را به برات گیر ارائه می دهند بر خلاف موردی که به عنوان وکالت برات را در اختیار دارند فقط در حد اخذ قبولی اختیار داشته و حق اعتراض ندارند.
ماده ۱۸ ک.ژ ۱۹۳۰ نیز در این خصوص مقرر داشته است که :
« هنگامی که ظهرنویسی متضمن عبارات [«وصولی» یا «به‌عنوان وکالت»]^[۷] یا هر عبارت دیگر که حاکی از وجود نمایندگی است باشد، دارنده می‌تواند تمام حقوق ناشی از برات را اعمال نماید، اما در ظهرنویسی آن تنها می‌تواند به‌عنوان وکالت در وصول عمل کند.در این صورت، مسئولان سند اجازه دارند فقط همان ایراداتی را که می‌توانند علیه ظهرنویس اقامه کنند، در مقابل دارنده نیز عنوان نمایند. نمایندگی برای ظهرنویسی به‌عنوان وکالت، با مرگ موکل یا حدوث عدم اهلیت قانونی او پایان نمی‌یابد. »
تفاوتی که در قانون تجارت ایران با کنوانسیون ژنو در خصوص وکالت دارنده برات وجود دارد این است که در کنوانسیون ژنو بعد از فوت دارنده اصلی برات، سمت وکیل زائل نمی شود اما در قانون تجارت این چنین نبوده زیرا وفق مقررات قانون مدنی وکالت یک عقد جایز بوده و هر عقد جایزی وفق ماده ۹۵۴ ق.م به موت احد طرفین منفسخ می شود.
ممکن است دارنده برات فوت کند در این حالت آیا حق اعتراض پا برجا خواهد بود یا خیر ؟ در این خصوص باید گفت که « تمام اموالی که در معنی اعم ملک مورث به هنگام موت ملک او محسوب می شود به عنوان ترکه با فوت او به وراث وی منتقل می گردد. » (شهیدی ، ۱۳۸۷ : ۶۳ ) و این انتقال « بدون اراده متوفی و ورثه تحقق پیدا می کند به عبارتی قهری می باشد.» (امامی ، ۱۳۸۱ : ۱۸۱ ) از طرفی « اسناد بهادار در وجه حامل مانند اسکناس و چک های تضمین شده و سهام بی نام شرکت ها و برات در وجه حامل و قبول شده در زمره اموال منقول است. » ( کاتوزیان ،۱۳۸۸ :۶۱) پس می توان گفت که برات و سفته و چک از جمله اموال منقول بوده که با فوت دارنده آن به صورت قهری به وراث انتقال می یابد و به تبع این انتقال ، کلیه حقوق متعلق به برات، سفته و چک به وراث انتقال می یابد.
بنا براین چنان چه فوت دارنده برات قبل از اعتراض باشد وراث وی می توانند اقدام به اعتراض نمایند و اگر بعد از اعتراض باشد وراث این حق را خواهند داشت که اقدامات بعدی اعم از صدور برات رجوعی و یا طرح دعوی را انجام دهند زیرا وراث قائم مقام مورث خود می باشند.
در خصوص ورشکستگی دارنده برات نیز می توان گفت که :
ماده ۴۱۸ ق.ت.ا مقرر داشته است که :
« تاجر ورشکسته ازتاریخ صدورحکم از مداخله در تمام اموال خود حتی آن چه که ممکن است در مدت ورشکستگی عاید او گردد ممنوع است. در کلیه اختیارات و حقوق مالی ورشکسته که استفاده از آن مؤثر در تأدیه دیون او باشد مدیر تصفیه قائم مقام قانونی ورشکسته بوده و حق دارد به جای او از اختیارات و حقوق مزبور استفاده کند.»
منظور از قائم مقام « شخصی است که به جانشینی دیگری دارای حقوق و تکلیف او می گردد(مانند وارث و مورث ) با توجه به نص صریح ماده ۴۱۸ ق.ت.ا مدیر تصفیه تاجر ورشکسته در کلیه اختیارات و حقوق مالی تاجر که استفاده از آن مؤثر در تأدیه دیون او باشد قائم مقام او به شمار می رود. » (شمس،۱۳۸۵ : ۳۰۰)
بنا براین مدیر تصفیه به عنوان قائم مقام تاجر ورشکسته می توانند اقدام به اعتراض نمایند و اگر بعد از اعتراض باشد این حق را خواهد داشت که اقدامات بعدی اعم از صدور برات رجوعی و یا طرح دعوی را انجام دهد .
ماده ۴۳ ک.ژ ۱۹۳۰ در خصوص این که چه کسی حق اعتراض را دارا می باشد مقرر داشته است که :
«دارنده برات می تواند حق مراجعه خود را علیه ظهرنویسان، برات کش و سایر مسئولان سند اعمال نماید … »
ماده ۴۴ ک.ژ ۱۹۳۰ نیز مقرر داشته است که :
« نکول یا عدم پرداخت باید از طریق رسمی محرز گردد (اعتراض نکول یا عدم تأدیه).
اعتراض عدم قبولی باید ظرف مهلت مقرر انجام شود. اگر درخصوص مورد مذکور در بند یک ماده ۲۴ نخستین ارائه در
آخرین روز مهلت واقع شده باشد، اعتراض می‌تواند روز بعد هم به ‌عمل آید.»
همچنین ماده ۴۵ ک.ژ ۱۹۳۰مقرر داشته است که :
« دارنده باید نکول یا عدم تأدیه را به ظهرنویس قبل از خود یا به برات کش ظرف چهار روز غیرتعطیل از تاریخ انجام اعتراض یا در مورد شرط «بازگشت بدون مخارج» از روز ارائه برات، اطلاع دهد. هر ظهرنویس باید ظرف دو روز غیرتعطیل متعاقب روز دریافت اطلاع نامه [اخطاریه]، ظهرنویس ماقبل خود را با ذکر نام و نشانی آن هایی‌که اطلاع نامه‌های قبلی را به وی ارسال داشته ‌اند، آگاه نماید، و این عمل به همین ترتیب ادامه یابد تا به شخص برات کش برسد. مدت های فوق‌ الذکر از تاریخ دریافت اطلاع نامه قبلی شروع می‌شود.»