۲-۱۷-انواع حمایت اجتماعی

محققان سعی کرده‌اند انواع حمایت ها را طبقه بندی کنند. آنان معتقدند اساساً پنج نوع حمایت اجتماعی وجود دارد :

۱ـ حمایت عاطفـی^[۵۲]: که شامـل ابراز همــدردی ، توجـه ، محبت و علاقه نسبت به فرد است. در این صورت فرد در زمان استرس ، احساس آسایش ، اطمینان و به جایی تعلق داشتن می‌کند .

۲ـ حمایت ارزشی^[۵۳]: از طریق ابراز احترام ، تشویق یا موافقت با نظـرها ، یا احساسات فرد ، و ارزیابی مثبت فــرد در مقایسه با کسانی که مثلاً وضعیتشان بدتراز اوست ، صــورت می گیــرد . این نوع حمایت موجب افزایش احساس با ارزش بــودن ، لیاقت و اعتبار در فرد می شود . حمایت ارزشی ، به ویژه در زمان ارزیابی استرس ، مفید واقع می شود .

۳ـ حمایت عملی و مادی^[۵۴] : که شامل کمکهای مستقیم به فرد است ، مانند انجام دادن کارهای خانه یا قرض دادن پول به او .

۴ـ حمایت اطلاعاتی^[۵۵] : شامل توصیه کردن، دادن پیشنهاد یا دادن جهت و پسخوراند به بیمار است . به عنوان مثال ، امکان دارد پزشک یا دوستان اطلاعاتی ‌در مورد درمان در اختیار بیمار بگذارند. یا امکان دارد همکاران فردی که با یک تصمیم گیری شغلی رویاروست، پیشنهادهای خوبی به او بکنند.

۵ـ حمایت شبکه ای^[۵۶] : به فرد احساس عضویت در گروهی با علایق و فعالیت‌های اجتماعی مشترک می‌دهد ( سارافینو ، ۱۹۸۶، به نقل از نجاریان و همکاران، ۱۳۸۷).

چه کسانی از حمایت اجتماعی برخوردارند

همه افراد از حمایت اجتماعی مورد نیازشان بهره مند نمی شوند . عوامل متعددی در تعیین این حمایتها موثرند. بعضی ازاین عوامل به خود فرد مربوط می‌شوند. اگر فردی، اجتماعی نباشد، به دیگران کمک نکند و اجازه ندهد دیگران بفهمند که به کمک نیاز دارد، احتمالاً از حمایتی بهره مند نخواهد شد . یکی دیگر از عوامل تعیین کننده بهره مندی از حمایت، ساختار شبکه اجتماعی فرد است ، یعنی پیوندهایی که او با افراد در خانواده و جامعه دارد. این پیوندها از نظر وسعت، تعداد ارتباطات، نزدیکی، و میزان صمیمیت با هم متفاوت هستنــد. نیاز افــراد به حمایت از دیگران ، در طـول زندگی تغییر می‌کند(سارافینو ، ۱۹۸۶ ، به نقل از نجاریان و همکاران ، ۱۳۸۷).

۲-۱۸- مهارت­ های اجتماعی

ارتباط لذت بخش و پاداش دهنده با افراد، یکی از مهمترین جنبه­ های زندگی ‌می‌باشد. در سراسر زندگی روزمره اغلب، افراد با طیف وسیعی از موقعیت­های بین فردی روبه­رو می­شوند. مخصوصاً به طور روزمره دانشجویان با همکلاسی­ها، اساتید، مربیان و مسؤلین تعامل دارند. علاوه بر این برای رفع نیازهای روزمره زندگی لازم است با مسؤلین بانک ها، فروشگاه­ها، پزشکان و پستچی­ها روبه­رو شوند. مهارت­ هایی که روابط را توسعه داده و حفظ ‌می‌کنند خیلی مهم می­باشند. خوب است که این روابط در فضایی صمیمانه با همکاران، دوستان و خانواده صورت گیرند. در هر کدام از موقعیت­های ذکر شده در بالا مهارت­ های اجتماعی مناسب، زندگی را راحت­تر می­سازد (وارن^[۵۷]، ۲۰۰۴).

همچنین، مهارت­ های اجتماعی یک عامل کلیدی در تعامل با افراد، سازگاری با شرایط محیطی و عملکرد درست ‌می‌باشد. هر چه افراد بیشتر قادر به برقراری روابط با دیگران باشند، تجارب پربارتری برای زندگی کسب می­نمایند، مثلا داشتن روابط دوستانه، شرکت در فعالیت­های لذت بخش و پیوستن به گروه­ ها. گذشته از این، کسب مهارت­ های اجتماعی برای اینکه عضو فعال و مشارکت کننده ­ای در جامعه باشیم، ضروری و با اهمیت ‌می‌باشد. ‌بنابرین‏، کودکان و بزرگسالانی که دچار اختلالات رفتاری-هیجانی می­شوند، در روابط بین فردی خود با مشکل مواجه می­شوند. در واقع، مشکل داشتن در تعاملات اجتماعی، یک خصیصه کلیدی در تشخیص این ناتوانی­ها می‌باشد(چن^[۵۸] و دیگران، ۲۰۰۶). وارگر^[۵۹] و راترفورد^[۶۰] (۱۹۹۳، به نقل از جونز^[۶۱] و دیگران، ۲۰۰۵) بین مهارت­ های اجتماعی و شایستگی اجتماعی^[۶۲] تفاوت قائل شدند. آن ها مهارت­ های اجتماعی را خاص، قابل تعریف، مجزا و آموختن رفتارهایی دانسته ­اند که نتیجه­اش نتایج اجتماعی مثبت در موقعیت های اجتماعی می‌باشد. همچنین، مهارت­ های اجتماعی به عنوان بخشی از سازه «شایستگی اجتماعی» در نظر گرفته شده است. شایستگی اجتماعی مبتنی بر قضاوت­های مشاهده­کنندگان از عملکرد اجتماعی افراد ‌می‌باشد، در حالی که مهارت­ های اجتماعی رفتارهای خاصی هستند که در اصل برای رفتار شایسته اجتماعی شکل ‌گرفته‌اند.

۲-۱۹- تعریف مهارت­ های اجتماعی