ب. مؤلفه‌ های رشد شخصی: مؤلفه‌ های رشد شخصی به موضوع استقلال، جهت یابی پیشرفت ، جهت یابی فکری، فرهنگی، جهت یابی، فعالیت های تفریحی و تاکیدات اخلاقی- مذهبی اشاره دارد.

 

ج. مؤلفه‌ های نگهداری سیستم: مؤلفه‌ های نگهداری سیستم نیز شامل سازمان و کنترل در خانواده می شود.

 

بر اساس بررسی های انجام شده، در زمینه مؤلفه‌ های محیط خانواده موس و موس(۱۹۹۳) اعتیاد به اینترنت در میان نوجوانان تایوانی را مورد بررسی قرار دادند( ین، ین، چن، چن و کو، ۲۰۰۷)، مشخص شد که عوامل و شرایط خانوادگی همچون رضایت و آرامش در محیط خانواده، توانایی و وسع مالی خانواده، رابطه بین والدین ( شامل رابطه صمیمانه، متارکه، طلاق و غیره)، میزان استفاده از مشروبات الکلی و مواد مخدر توسط اعضای خانواده می‌تواند تاثیر بسزایی در میزان گرایش و اعتیاد فرزندان به اینترنت داشته باشد. در پژوهش کیونگ، جی و چون(۲۰۰۸) روی نوجوانان کره جنوبی نتایج حاکی از رابطه بین برخی ویژگی های خانوادگی با احتمال اعتیاد به اینترنت بود، سبک تربیتی پدر، سبک تربیتی مادر، صمیمیت در خانواده، انسجام و دلبستگی در درون خانواده تعیین کننده های احتمال اعتیاد به اینترنت در نوجوانان هستند، این در حالی است که تعداد ساعات مصاحبت اعضای خانواده در این بین نقشی ندارد.

 

۲-۱۱ علایم و نشانه های اعتیاد به اینترنت

 

دیویس(۲۰۰۱) اعتیاد به اینترنت را با دودسته از علایم و نشانه ها مشخص کرد.

 

الف) نشانه های رفتاری، نشانه های رفتاری اعتیاد به اینترنت شامل؛ مشکلات درسی، شغلی یا بین فردی؛ کناره گیری و غفلت از دوستان، خانواده، شغل یا مسئولیت شخصی؛ بی قراری روانی- حرکتی در صورت کاهش یا متوقف کردن استفاده از اینترنت؛ کاهش عمومی و در خور ملاحظه فعالیت جسمی؛ محرومیت و تغییر در الگوی خواب با هدف اختصاص وقت بیشتر برای کار با اینترنت، دروغ گفتن به خانواده، دوستان و درمانگر به منظور پنهان کردن مدت زمان استفاده از اینترنت، ماندن در فضای اینترنت بیش از زمان مورد نظر، اشتغال فکری در خصوص اینترنت در زمان قطع تماس و ترک فضای مجازی می‌شوند.

 

ب) نشانه های شناختی غیر سازشی: این نشانه ها شامل؛ داشتن افکار وسواسی درباره اینترنت، کاهش فعالیت‌های لذت بخش و سرگرمی‌های قبلی به منظور استفاده از اینترنت، کناره گیری از دوستان قدیمی واقعی و ترجیح دادن دوستان اینترنتی، دروغگویی، نگرانی و اشتغال ذهنی به علت ناتوانی در متوقف کردن استفاده از اینترنت می شود. افراد دارای اختلال اعتیاد به اینترنت ترجیح می‌دهند زمانی که رایانه در حال بارگذاری داده هاست به دستشویی بروند. دائماً از درد مچ دست شکایت می‌کنند. هنگام اشتغال به اینترنت جلوی رایانه غذا می خورند. هر جا باشند سریع خود را به منزل می رسانند تا به ایمیل خود سر بزنند. در محیط های زندگی واقعی از اصطلاحات و نشنه های گفتگوی اینترنتی استفاده می‌کنند. همه دوستان آن ها نشانی ایمیل دارند با دوستان اینترنتی رابطه عاطفی برقرار می‌کنند و با آن ها به گردش و تفریح می‌روند و پیام های عاطفی رد و بدل می‌کنند. حداقل دو نشانی اینترنتی را از حفظ دارند و به سرعت می‌توانند آن ها را بیان کنند. ده اصطلاح گفتگوی اینترنتی را به خوبی می دانند و آن را در مکالمات روزمره به کار می‌برند ترجیح می‌دهند با دوستان و حتی همسرشان گفتگوی اینترنتی کنند تا با آن ها به طور مستقیم صحبت کنند. وقتی رایانه را پرورش می‌کنند، از دیگران می خواهند که ساکت باشند، وقتی اتصال به اینترنت را قطع می‌کنند درست مثل فردی که در زندگی عشقی شکست خورده است، احساس خلاء می‌کنند( دیویس، ۲۰۰۱).

 

۲-۱۲ الگوهای نظری اعتیاد به اینترنت

 

نظریه هایی که در حوزه ی روانشناسی اعتیاد به اینترنت وجود دارد، عبارت است از : نظریه ی زیستی پزشکی، نظریه روانکاوی، نظریه رفتاری و نظریه شناختی.

 

۲-۱۲-۱ نظریه ی زیستی – پزشکی

 

این نظریه بر عوامل ارثی و مادرزادی در زمینه ی بی توازنی مغزی و انتقال دهنده های عصبی تأکید دارد. ‌بنابرین‏ ممکن است یک کروموزوم، هورمون، افزایش یا کاهش مواد شیمیایی در انتقال دهنده های عصبی که تنظیم کننده فعالیت های مغز و بقیه ی نظام عصبی است، باعث شود فرد آسیب پذیری به اعتیاد داشته باشد که در زمینه ی اعتیاد به اینترنت نیز صدق می‌کند ( صحراییان، ۱۳۹۰).

 

۲-۱۲-۲ نظریه ی روانکاوی

 

بعضی افراد به علت عوامل گوناگون ممکن است آمادگی بیشتری را برای اعتیاد به یک چیز مثلا الکل ، هروئین ، قمار بازی ، خرید کردن ، بازی های رایانه و اینترنت را داشته باشند. بعضی از این افراد ممکن است در تمام عمر به چیزی معتاد نشوند اما اگر عوامل استرس را در زمان معینی آن ها را تحت فشار قرار دهد ممکن است به اعتیاد روی بیاورند. ‌بنابرین‏ اگر ترکیب مناسبی از زمان، شخص و واقعه فراهم شود، فرد ممکن است به اینترنت معتاد شود. در این نظریه نوع فعالیت یا موضوع اهمیت چندانی ندارد بلکه آنچه مهم است خود فرد است. مینرکوهات. بسیاری از انواع اختلالت کنترل تکانه، از جمله قمار بازی ، جنون، دزدی و رفتارهای انحراف جنسی را به احساس نقض از خویشتن مربوط می‌داند. او عنوان می‌کند وقتی بیماران در روابط مهم خود از دیدگران واکنش های تأیید کننده دریافت می‌کنند، خویشتن آن ها در هر شکسته و چندپاره می شود و فرد برای مقابله با این چند پارگی و کسب مجدد حس تمامیت و انسجام خود ، ممکن است به رفتارهای تکانشی دست زنند که برای خود و دیگران ویرانگر به نظر می‌رسد ( حسن پور ، ۱۳۸۵) .

 

۲-۱۲-۳ نظریه رفتاری

 

این نظریه بر اساس مطالعات اسکینر و بر اساس شرطی سازی کنشگر است که در آن شخص رفتار معینی را انجام می‌دهد و سپس برای انجام این رفتار پاداش دریافت می‌کند. از جهت اینکه مواد ، الکل، قمار، اینترنت و … پاداش عاطفی ، هیجانی، جسمانی و مانند آن را دارند. به عنوان شیوه ای برای فرار از موقعیت در نظر گرفته می‌شوند. اگر فرد یاد بگیرد که چیزی مانند اینترنت می‌تواند برای او شرایطی را فراهم کند که از واقعیت فرار کند، احتمالاً در آینده نیز ‌به این کار مبادرت خواهد ورزید. این کار برای او عامل تقویت کننده خواهد بود و به صورت چرخه ای عمل کرده و باعث افزایش رفتار خواهد شد. ‌بنابرین‏ علت کلیدی در اینترنت و موضوعات وابسته به آن تقویتی است که فرد دریافت می‌کند. اولین باری که فرد با اینترنت تجربه پیدا می‌کند با پاسخ های آن مورد تقویت قرار می‌گیرد و باعث ادامه آن فعالیت می شود. این نوع شرطی سازی ، ممکن است به جنبه‌های وابسته به آن، مثلا صدای رایانه ، احساس لمس صفحه کلید و مانند آن نیز گسترش یابند. این تقویت کننده های ثانوی نیز به نوبه خود به عنوان نشانی برای رشد نشانگان اعتیاد و حفظ نشانه گان همراه آن ، عمل می‌کنند ( رشید، ۱۳۸۷).

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...