وزن

۰٫۴۲۱

۰٫۳۲۲

نرخ ناسازگاری

۰٫۰۲

منبع: نگارنده
۴-۶-۷ تعیین ضرایب اهمیت گزینه ها:
در این مرحله نوبت به ارزیابی و بررسی مقایسات زوجی گزینه ها می باشد. در این مرحله نیز هر سه گزینه مورد نظر(گردشگری شهری،روستایی و تلفیقی) در ارتباط با معیارها به صورت زوجی مورد مقایسه و امتیازدهی قرار می گیرند که در نهایت امتیازات آنها اینگونه در شکل زیر به دست آمده است.
نمودار ۴-۴ - امتیازات نهایی مقایسه زوجی گزینه های گردشگری نسبت به معیارها
منبع: نگارنده
همانگونه که ملاحظه می کنید در نتیجه مقایسه زوجی گزینه ها بالاترین رقم امتیازات ۰٫۵۱۴ مربوط به گردشگری تلفیقی(شهری+ روستایی) بوده است. گردشگری شهری به تنهایی با امتیاز ۰٫۳۱۲ در جایگاه دوم قرار داشته و گردشگری روستایی نیز با امتیاز ۰٫۱۷۴ در رده سوم جای دارد. نتایج حاکی از با اهمیت تر بودن رشد گردشگری تلفیقی به منظور دست یابی به هدف که همان عدم آسیب به محیط است دارد. در بررسی میزان ناسازگاری ها نیز رقم ۰٫۰۳ به دست آمده است که چون کمتر از ۰٫۱ می باشدرقم خوبی بوده و سازگاری ارزیابی ها را نشان می دهد.
۴-۶-۸ تلفیق ضرایب اهمیت و نتیجه نهایی
همانطور که در نمودار شماره ۴ ملاحظه می کنید در روند دستیابی به نتیجه نهایی، گردشگری تلفیقی با بیشترین امتیاز در جایگاه اول قرار دارد. در مرحله بعد رشد گردشگری روستایی قرار داشته و در نهایت رشد گردشگری شهری جای دارد. این امر لزوم توجه دقیق تر و هماهنگ تر گردشگری تلفیقی را گوشزد می نماید .همانطور که در شکل فوق دیده می شود امتیاز مربوط به رشد گردشگری تلفیقی ۰٫۵۲۳ بوده که در مقایسه با دو گزینه بعدی رقم چشمگیری می باشد. در حالی که رشد گردشگری شهری و گردشگری روستایی تقریبا با امتیازات به ترتیب ۰٫۲۲۵ و ۰٫۲۵۲ در جایگاهی تقریبا نزدیک به هم قرار دارند. اما با این حال لزوم رشد گردشگری روستایی در مقایسه با گردشگری شهری بیشتر احساس می شود که حاکی از آسیب پذیرتر بودن طبیعت و محیط زیست روستا را با خود به همراه دارد.
نمودار ۴-۵- نتیجه نهایی انتخاب بهترین گزینه رشد گردشگری با هدف آسیب نرساندن به محیط
منبع: نگارنده
نتیجه نهایی از بررسی های به عمل آمده و نتایج حاصل از ارزیابی هایی فرایند تصمیم گیری چندمعیاره و مدل دلفی نشان دهنده این امر است که بهترین نوع رشد گردشگری به منظور عدم آسیب رسانی به محیط و توان اکولوژی منطقه، گردشگری تلفیقی می باشد.
۴-۷ نتیجه گیری
همانطور که از نظر گذشت در این فصل به روند تجزیه و تحلیل ها و بررسی های پیرامون داده ها و اطلاعات جمع آوری شده پرداختیم و پس از اثبات یا رد فرضیه ها، با بهره گرفتن از مدل فرایند تصمیم گیری چند معیاره به انتخاب بهترین نوع گردشگری به منظور دست یابی به هدف خاص خود دست یافتیم. در این فصل سه فرضیه مورد پژوهش بررسی و هر سه مورد تایید قرار گرفته و رابطه معنی داری میان متغییرهایشان تایید شد. از سوی دیگر نتایج مستخرج از مدل AHP با بهره گرفتن از نتایج تکنیک دلفی بهترین نوع گردشگری را با هدف آسیب نرساندن به محیط گردشگری تلفیقی (شهری- روستایی) دانست.
فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱ مقدمه
امروزه به دلیل اثرات چشمگیری که فعالیت های گردشگری در اقتصاد مناطق پذیرنده ی گردشگری بر جای می گذارد، توجه فراوانی به این زمینه از فعالیت معطوف می گردد. پیچیدگی و تراکم موجود در زندگی های شهری، عده ی زیادی از مردم را متوجه طبیعت می کند و در این میان، مناطقی که دارای توان های طبیعی با ارزش تری باشند، بیشتر مورد توجه قرار می گیرد. به این ترتیب جریانات گردشگری به منظور بهره برداری از آرامش و زیبایی طبیعت به آن سمت شکل می گیرد. این امر می تواند در کنار فواید اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی، سبب بروز مشکلاتی در طبیعت شده و چرخه ی موزون آن را برهم زند.
گردشگری اگرچه به عنوان یک صنعت سود آور و اشتغال زا مطرح می شود ولی به هیچ وجه یک پدیده ی صرفا اقتصادی نیست، بلکه ماهیتأ یک پدیده ی جغرافیایی اجتماعی و فرهنگی است که ابعاد گوناگون اقتصادی، سیاسی، زیست محیطی، فرهنگی و مدیریتی را در بر می گیرد. توسعه ی این صنعت باید به نحوی سامان داده شود که بیشترین پیامدهای مثبت و کمترین نتایج منفی را دربر داشته باشد. در این راستا توسعه پایدار گردشگری ، راهبردی اساسی به شمار می رود و هرگونه برنامه ریزی در زمینه گردشگری، بدون حفاظت محیط طبیعی و اجتماعی ، تعادل اقتصادی و حقوق جامعه میزبان یا میهمان مغایر با اهداف نهایی گردشگری پایدار یعنی توسعه ی رفاه و عدالت اجتماعی و اعتلای کیفیت زندگی است (زنگی آبادی و ابوالحسنی،۱۳۸۷،ص ۲۷).
بنابر ارزیابی های به عمل آمده و به کارگیری مدل های توضیح داده شده، در این فصل نتایج و ماحصل بررسی های صورت پذیرفته توضیح داده می شود.
۵-۲ نتیجه گیری
صنعت گردشگری ترکیب پیجیده ای از فعالیت های مختلف است که از به هم پیوستن ویژگی های محیطی و میزان توانمندی و کشش شهر در جذب بازدیدکنندگان و ارائه خدمات است. نخستین شرط موفقیت هر شهر در توسعه گردشگری وجود زیرساخت های مناسب شهری، یکپارچگی همه سازمان های ذیربط و مدیریت عاقلانه و مدبرانه در عرصه های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی است. از طرف دیگر تنسیق و آمایش جاذبه های شهر، استفاده از منابع گردشگری، ایجاد امکانات و تسهیلاتی که دسترسی به جاذبه ها را تسهیل کند، رضایت خاطر بازدیدکنندگان و کنترل محلی دومین شرط توسعه گردشگری است (دیناری،۱۳۸۴،ص ۱۵).
امروزه صنعت گردشگری به عنوان صنعتی پاک ، بدون آلاینده و به عنوان عامل اقتصادی موثر در رشد و رونق مناطق مورد توجه و دقت بسیار زیادی قرار گرفته است. محیط های طبیعی، انسانی و جاذبه های گوناگون آن از جمله عواملی هستند که در این صنعت مورد ارزیابی قرار گرفته و هریک به طور نسبی نقش خود را در توسعه و رونق صنعت گردشگری ایفا می نمایند. شهرستان رامسر به عنوان غربی ترین منطقه استان مازندران با دارا بودن قابلیت ها، توان ها، پتانسیل ها و جاذبه های منحصر به فرد به خصوص در زمینه جاذبه های طبیعی در سطوح منطقه ای، ملی و بین المللی قابل توجه بوده و هرساله تعداد بسیار زیادی از گردشگران را با اهداف مختلف به خود جذب می کند.
شهرستان رامسر به دلیل واقع شدن در مسیر محور کندوان با داشتن حداقل فاصله اندک میان کوه و دریا، داشتن نواحی ییلاقی، جنگل های انبوه و سواحل نرم و ماسه ای هر ساله شاهد مسافران بسیار زیادی در ایام تعطیلات می باشد. دهستان توریستی جواهرده در فاصله اندکی از شهرستان رامسر قرار داشته و با وجود جنگل های انبوه و آب و هوای مطبوع و خنک به خصوص در فصل تابستان مورد استقبال گردشگران زیادی قرار می گیرد. قسمت های ساحلی و دریا نیز از جمله دیگر کانون های جذاب گردشگر در این شهرستان قلمداد شده که به وضوح فوج گردشگران را در این مناطق به خصوص در فصول بهار و تابستان رقم می زنند.
نتایج یافته ها و بررسی ها گویای این امر است که جاذبه های طبیعی شهرستان اعم از کوه، جنگل و دریا از جمله بهترین جاذبه های این منطقه بوده و از میان سایر جاذبه های انسان ساختی و فرهنگی بارزتر شناخته شده و توانسته است گردشگران را به انگیزه های محیطی و طبیعی وارد شهرستان نماید. از میان گردشگرانی که به شهرستان وارد شده و مورد پرسشگری قرار گرفتند براوردها نشان داده است که انگیزه اصلی اکثریت گردشگران به رامسر تفریح و استراحت بوده است و اغلب به منظور گذران اوقات فراغت به این منطقه سفر نموده اند. محل اقامت اغلب گردشگران در درجه اول ویلاهای اجاره ای بوده و در رده دوم با اختلاف بسیار اندکی چادرهای مسافرتی قرار داشته است. در ارتباط با رضایت گردشگران از امکانات گردشگری شهرستان، نتایج تحقیقات گویای این امر است که اکثریت گردشگران این امکانات را در حد متوسط وکم دانسته اند که جا دارد بنا به تعداد و حجم انبوه گردشگران به خصوص گردشگران تابستانی این امکانات و تسهیلات گردشگری افزایش یابد. از سوی دیگر ارزیابی این امکانات در نواحی شهری و روستایی نشان می دهد که وضعیت این امکانات و تسهیلات در نواحی روستایی و ییلاقی نامناسب تر بوده و لزوم توجه ، برنامه ریزی و سرمایه گذاری بیشتری را به خود می طلبد. مسئله ی دیگری که مورد بررسی قرار گرفت وضعیت آسایش و امنیت شهرستان از نگاه گردشگران بود. در این رابطه وضعیت آسایش و امنیت شهرستان در سطح متوسط رو به بالا بوده و جای امیدواری است که با تدابیر عملیاتی تر این سطح به سطوح بالاتر دست یافته و وضعیت بهتری یابد.
همانطور که می دانیم رشد فعالیت گردشگری در هر منطقه ای اثرات اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی را بدنبال خواهد داشت در منطقه رامسر نیز این فعالیت خالی از اثر نبوده به طوریکه از لحاظ زیست محیطی رشد این فعالیت محیط زیست را روز به روز در معرض خطر بیشتری قرار داده است. قطع درختان و نابودی تدریجی فضای سبز در کانون های سیاحتی منطقه از جمله اثرات نامطلوب زیست محیطی است که آن را به وفور می توان در سطح شهرستان مشاهده کرد. بنابه نظر گردشگران و براوردهای آنها میزان آسیب رسانی رشد گردشگری به محیط زیست با رقم ۳۷٫۳ درصد در حد زیادی قرار داشته است. حال این آسیبهای محیطی در نواحی شهری و روستایی متفاوت بوده و بنابر ارزیابی های به عمل آمده از پرسشنامه های گردشگران این آسیب ها در نواحی روستایی چشمگیرتر و به وفور مشاهده می شود و دلیل آن می تواند عدم وجود نظارت های کافی بر محیط، نحوه ساخت و ساز و مجوز های غیر قانونونی باشد.
در نهایت سنجش تغییرات شهر از میان گردشگرانی که برای چندمین بار به این منطقه مسافرت می نمودند نشان داد که ۴۴٫۴ درصد از گردشگران تغییرات شهر را نسبت به دفعات گذشته بهتر دانسته اند. این امر حاکی از آن است که اگر چه وضعیت امکانات و تسهیلات گردشگری در حد نه چندان مطلوبی قرار گرفته است اما این امر در مقایسه با سال های قبل رشد داشته و توانسه در نظر گردشگران قابل ملاحظه باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

علاوه بر برسی های به عمل آمده از پاسخ های ارائه شده توسط گردشگران، در قالب چارچوب مدل دلفی و کارشناسان خبره آن نیز ارزیابی هایی در خصوص رشد گردشگری و تهدیدات محیط زیست و طبیعت شهرستان به عمل آمده شده است. در ارزیابی های به عمل آمده علاوه بر آمار و اطلاعات به دست آمده از تعداد گردشگران و رقم رشد صنعت گردشگری که بر رشد این صنعت صحه میگذاشت، از پاسخ های کارشناسان نیز بنا به دلایل مختلف، اینطور استنباط شد که گردشگری شهرستان رامسر طی سا لهای اخیر با رشد مواجه بوده است. این کارشناسان و اعضای گروه دلفی رابطه میان رشد گردشگری و تهید محیط زیست شهرستان را بسیار نگران کننده و در حد زیاد و بسیار زیادی برآورد نموده اند که این امر جای بسی تامل و نگرانی برای آینده محیط شهرستان را به بار می آورد. میزان اجرایی شدن تدابیر توسعه پایدار به منظور رشد صحیح و پایدار گردشگری در این شهرستان بنا به نظر کارشناسان در سطح متوسط و ضعیف بوده و قابلیت اجرایی شدن اصول توسعه گردشگری پایدار در این شهرستان ضعیف براورد شده است.
همانند پاسخ های جمع وری شده از سوی گردشگران، کارشناسان دلفی نیز میزان آسیب های وارد آمده به محیط روستا را در اثر رشد گردشگری فراتر از محیط شهری دانسته اند. این امر می تواند بازگو کننده رشد ناهماهنگ گردشگری شهری و روستایی در شهرستان رامسر باشد که بنا به نظر کارشناسان امر، این رشد هماهنگ در سطح متوسط و کم قرار گرفته است. این رشد ناهمانگ و توجه بیشتر به گردشگری نواحی شهری، روستاها را با داشتن توان های طبیعی بیشتر و محیطی زیباتر از توجه و حفاظت باز داشته و تخریب و توسعه ارگانیک گردشگری محیط روستا را به هر قیمتی پدید آورده است. آسیب های ناشی از رشد ناهمانگ گردشگری شهری و روستایی به محیط زیست بنا به نظر کارشناسان در حد بسیار زیادی مطرح بوده و لزوم دقت توجه مسوولان ذیربط را بیشتر می طلبد.
در ارتباط با وضعیت تسهیلات و امکانات گردشگری در نقاط شهری و روستایی شهرستان، ۵۴٫۴ در صد از کارشناسان این تسهیلات را در نقاط شهری در سطح متوسطی دانسته اند و این در حالی است که همین تسهیلات و امکانات گردشگری را در نواحی روستایی در سطح کم و بسیار کم دانسته اند. این امر لزوم توجه به گردشگری نقاط روستایی را پررنگ تر نموده و نقش شوراها و دهدار یها را در بهبود تسهیلات گردشگری شهری و روستایی بسیار زیاد مورد اهمیت قرار می دهد.
از سوی دیگر بررسی های به عمل آمده حاکی از این امر بوده است که نقش ارگان ها ی تامین مالی شهری و روستایی در جلوگیری از تبعات منفی گردشگری در سطح بسیار زیادی می تواند مفید واقع گشته و سرمایه گذاری در بخش های گوناگون این صنعت با انگیزه های حفاظتی و پایداری محیط بسیار مثمر ثمر می باشد. از سوی دیگر ضرورت آموزش دهیاران روستاهای گردش گر پذیر از یک سو و اعضای شوراهای شهر درباره اهمیت گردشگری و تبعات مثبت و منفی آن در قالب کارگاه ها ی تخصصی توسط سازمان های مسئول امری است که بنا به نظر کارشناسان گروه دلفی بسیار مهم و قابل اهمیت می باشد. زیرا مسوولانی آموزش دیده ،آگاه و مسئولیت پذیر بهتر می توانند در راستای توسعه ی سالم و پایدار گردشگری گام برداشته و آن را درست هدایت نمایند.
با توجه به تحقیقات و ارزیابی های به عمل آمده نتایج تحقیقات نشان می دهد که اولا کمبود و ناکارامدی تسهیلات و امکانات گردشگری شهرستان رامسر منجر به تشدید تهدید میراث های طبیعی منطقه ار قبیل کوه، دریا و طبیعت آن گردیده است. ثانیا به علت عدم وجود رشد مناسب و هماهنگ گردشگری تلفیقی(شهری- روستایی) فشار زیادی بر محیط زیست شهرستان وارد شده است و در نهایت اینکه رشد گردشگری در شهرستان رامسر منجر به تهدید توان اکولوژیکی منطقه شده و از لحاظ چارچوب های اصول توسعه پایدار شرایط مناسبی را دارا نمی باشد.
کاربست مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) با توجه به دست آوردهای گروه دلفی ما را بر آن داشت تا با توجه به نتایج به عمل آمده بهترین گزینه رشد گردشگری شهرستان را مورد برررسی قرار داده تا در نهایت به گزینه ای دست یابیم تا با تکیه بر آن بتوانیم به سطحی مناسب از پایداری محیط طبیعی و میراث طبیعی رامسر دست یازیم. نتایج بررسی های به عمل آمده از این فرایند بهترین گزینه را با توجه به معیارهای زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، رشد گردشگری تلفیقی(شهری-روستایی) بیان نموده است. این امر گویای این نکته قابل اهمیت است که اگر بخواهیم از یک سو رشدی مناسب، موزون و همانگ در زمینه صنعت گردشگری داشته باشیم و از سوی دیگر خواهان پایدار ماندن محیط زیست و سالم ماندن آن باشیم بهترین گزینه مناسب فراهم ساختن زمینه ها به منظور رشد هماهنگ گردشگری شهری و روستایی است. این نوع گردشگری به دلیل هماهنگی و یکنواختی در سطح شهر و روستا و یا به گونه ای به یک چشم دیدن گردشگری شهر و روستا می تواند از فشار زیاد بر یک محیط جلوگیری به عمل آورده، سرمایه ها را به یک میزان در شهرستان توزیع نموده و به یک میزان حافظ منابع و منافع طبیعی شهر و روستا باشد.
۵-۳ تنگناها و مشکلات توسعه گردشگری در رامسر
مشکلات و تنگناهای صنعت توریسم را نمی توان تنها ناشی از نارسایی ها ی موجود در سیستم سازمانی و تشکیلاتی و ارگان های متولی دانست. شاید مهمترین نارسایی ها در صنعت توریسم جهانی این است که پاره ای از قسمت های آن از یک رشد سریعی بهره مند شده و در همان حال توسعه ی برخی از بخش ها ی آن بسیار کند و سطحی بوده است(پوررستمی،۱۳۸۴،ص۲۰۳).
رشد سریع صنعت گردشگری در نیم قرن اخیر فشار روز افزون بر محیط زیست را در پی داشته است. یافته های تحقیقی حاکی از آنست که اولویت دادن به منافع اقتصادی ناشی از توسعه عنان گسیخته صنعت گردشگری موجب خدشه دار شدن اصول توسعه پایدار در جوامع مختلف شده و محیط زیست را با خطرات روزافزونی مواجه کرده است. متاسفانه هر دو بخش خصوصی و عمومی در تخریب محیط زیست دخیل بوده و توسعه اقتصادی را بر توسعه پایدار و متوازن مرجح دانسته اند (زاهدی،۱۳۸۸،ص ۱).
مهمترین مسائل و مشکلات گردشگری رامسر عبارتند از: