در مرحلهی دوم به کتابهای روایی نیز مراجعه شده است از جمله نهجالبلاغه، نهجالفصاحه و کتابهای حدیثی دیگر.
در مرحلهی سوم به کتب مختلف تربیتی، روانشناسی و .. مراجعه شده است از جمله کتاب تربیت و بازسازی کودکان از آقای دکتر علی قائمی امیری که در این کتاب اشارهای مختصر به بعضی از عوامل مؤثر در تربیت کودک شده است. در اینجا با بهره گرفتن از مطالب کتب دیگر بحث تربیت از دیدگاه اسلام را کاملتر کرده و به بحث در مورد آن پرداختیم. کتاب تربیت فرزند بانشاط و سالم از آقای محسن غرویان نیز پیرامون تربیت مذهبی در فصلی اشارهای مختصر شده است.
سؤالات
۱- تربیت از دیدگاه اسلام به چه معناست؟
۲- تربیت دینی از منظر آیات و روایات چگونه است؟
۳- آیا خانواده در تربیت دینی کودک مؤثر است؟ چگونه؟
۴- وظایف والدین در تربیت کودک چیست؟
۵- نقش معلم و مسئولان مدارس در تربیت کودک چگونه است؟
۶- آیا وسایل ارتباط جمعی در تربیت دینی کودک مؤثر است؟
۷- آیا دوستان و معاشران کودک در تربیت دینی او مؤثر هستند؟
فرضیه
تربیت مذهبی در رشد و تعالی انسان مؤثر است و عامل مهمی در سرنوشت فرد به حساب میآید.
روش تحقیق
این تحقیق به اعتبار موضوع تجربی و دینی و به اعتبار ماهیت و روش توصیفی، کتابخانهای است و چون به قصد رسیدن به وضعیت بهتر انجام شده توسعهای و موردی است.
ساختار و محدوده تحقیق
این تحقیق با عنوان عوامل مؤثر در تربیت کودک از دیدگاه اسلام تهیه شده است، که شامل کلیات و سه فصل متعدد است.
فصل اول با عنوان مفهومشناسی تربیت میباشد که در آن به معنی و مفهوم تربیت مذهبی، ضرورت تربیت اشاره شده است.
فصل دوم با عنوان نقش خانواده در تربیت مذهبی کودک که در مورد اهمیت تعلیم و تربیت مذهبی، اهداف کلی تربیت مذهبی، مباحثی گردآوری شده است.
فصل سوم با عنوان نقش اجتماع در تربیت مذهبی کودک مباحثی گردآوری شده است.
و در انتها با نتیجهگیری از کل تحقیق و بیان راهکارهای مناسب و مقاله تحقیق و ذکر منابع این مجموعه تدوین گردیده است.
کلید واژه
تربیت: عبارت است از ایجاد تغییرات مطلوب بر انسان و به عبارت دیگر و بهتر ایجاد تحولات ثمربخش در محیط زندگی انسان به منظور ساختن و شکفتن استعدادهای ادمی و یا تربیت عبارت است از پروراندن قوای جسمی و روحی انسان برای وصول به کمال مطلوب و انتقال طرز تفکر و احساس و عمل یک جامعه به آیندگان.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
تربیت دینی: عبارت است از مجموعه اعمال عمدی و هدفدار، به منظور آموزش گذارههای معتبر یک دین به افراد دیگر، به نحوی که آن افراد در عمل و نظر به آن آموزهها متعهد و پایبند گردند.
محدودیت و مشکلات
۱- محدود بودن کتابخانههای محل زندگی.
۲- عدم همکاری مسئولین برخی از کتابخانهها.
۳- محدود بودن کتابهای تربیتی و منابع مرجع در برخی کتابخانهها.
۴- ثقیل بودن هزینههای پرداختی جهت ثبت نام در کتابخانهها.
۵- در دسترس نبودن کتابخانههای مرکزی و معتبر.
فصل اول:
مفهومشناسی تربیت
معنی و مفهوم تربیت مذهبی
تربیت از دیدگاه علمای اسلام
دانشمندان فرزانه و علمای اسلام تربیت را این گونه معنا نمودهاند:
تربیت تلاشی است در جهت به فعلیت رساندن قوا و استعدادهای بالقوه انسان. یا اینکه:
تربیت؛ کشف، پرورش و هدایت استعدادها و تواناییهای انسان و ایجاد هماهنگی لازم برای وصول به سر حد کمال مقدر است.[۱]
پرورش مذهبی به حقیقت مجموعهی دگرگونیهایی است که در فکر و عقیدهی فرد به منظور ایجاد نوعی خاص از عمل و رفتار که متکی به ضوابط مذهب باشد انجام میشود به عبارت دیگر،آداب و رفتار، روابط فردی و اجتماعی شخص صورت مذهبی و شرعی میگیرند و مذهب به عنوان عامل مسلط بر زندگی فرد و جنبههای آن خودنمایی میکند.[۲]
فطرت مذهبی
از جمله غرایز بسیار مهمی که از اوان کودکی، بلکه طفولیت، باید بدان توجه شود غریزهی «مذهب گرائی» است. امروزه، برای همه مسلّم شده است که انسان غریزهای به نام «مذهب گرایی دارد که فطری است و قرآن شریف به فطری بودن آن تصریح فرموده است.[۳]
بسیاری از صاحبنظران بر این عقیدهاند که یکی از ابعاد مهم و اساسی در فطرت انسان بعد مذهبی و دینی است بدین معنا که در ذات و نهاد هر انسانی، یک گرایش و میل معنوی و روحانی وجود داشته و دارد.[۴]
همان طور که انسان به طور طبیعی محتاج تغذیه جسمانی و پوشاک است، از نظر روحی و روانی نیز کششی به سوی امور مذهبی و ماوراء طبیعی دارد، این میل به مذهب مانند دیگر کششها از قبیل شهوت جسمانی، از ابتدای طفولیت در نهاد انسانها وجود دارد، اما در این مرحله آن قدر ضعیف و غیر فعال است که تصور میشود چنین بعدی وجود ندارد، در حالی که به تدریج این میل و گرایش از قوه به فعل در میآید و کم کم فعالانه به اعمال و رفتار انسان رنگ خاصی میدهد.[۵]
با توجه به آن چه گفته شد روشن است که منظور از تربیت دینی هرگز ایجاد روحیه و میل مذهبی در کودک نیست، چرا که این میل مانند دیگر غرائز خود به خود و به صورت تکوینی در وجود کودک نهاده شده است و نیازی به ایجاد ندارد، آن چه از نظر تربیت مهم است، زمینهسازی برای شکوفایی این بعد فطری و سپس تقویت آن است.[۶]
تربیت دینی هرگز«ایجاد» نمیکند، بلکه آن چه به نام بعد مذهبی در کودک وجود دارد، تقویت و هدایت می کند.
خداوند در قرآن کریم به این بعد فطری مذهبی در وجود انسان اشاره فرمود:
«… فِطْرَهَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ …[۷]
فطرت الهی که خداوند مردم را بر اساس آن آفریده است. هرگز قابل تبدیل و تغییر نیست (و) همانا این فطرت همان دین راستین و استوار (اسلام) است.
کودک و نیاز به مذهب
نیاز به مذهب میتواند به مراتب شدیدتر از نیاز غذا برای کودکان، به ویژه نوجوانان باشد. از آن بابت که او نیاز به عاملی دارد که او را حراست کند و جلوی نا به سامانیهای او را بگیرد. مذهب برای طفل این فایده را دارد که جلوی بیادبیها، خیانتها و حرف نشونیهای او را میگیردطبع سرکش او را رام کرده و او را تحت ضابطه قرار میدهد.[۸]
[دوشنبه 1400-09-29] [ 08:02:00 ب.ظ ]
|