۲-۵-۴)کانال‌های بانکداری الکترونیک
برای ارائه خدمات بانکداری الکترونیک کانال‌های متعددی وجود دارد که برخی از آنان عبارتند از:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-رایانه‌های شخصی
۲- کمک پردازنده‌های شخصی
۳- کیوسک
۴-شبکه‌های مدیریت یافته
۵- تلفن ثابت و همراه
۶- ماشین‌های خودپرداز.
در روش شبکه‌های مدیریت یافته، بانک‌ها برای ارتباط با مشتریان خود از شبکه‌هایی که قبلاً ایجاد شده استفاده می‌کنند. در روش اینترنت با رایانه‌های شخصی، بانک از طریق ایجاد یک پایگاه اینترنتی و معرفی آن به مشتریان، با‌ آنها ارتباط متقابل برقرار کرده و ارائه خدمت می‌کند. در روش بانکداری تلفنی، تلفن (اعم از تلفن ثابت و همراه) وسیله ارتباطی بانک با مشتریان خود بوده و از این طریق خدمات بانکی عرضه می‌شود.
با بهره گرفتن از ماشین‌های خودپرداز نیز بانک‌ها می‌توانند خدمات متنوعی از قبیل برداشت نقدی، سپرده‌گذاری، انتقال وجوه، پرداخت صورتحساب وغیره را به مشتریان خود ارائه دهند.

۲-۶)موانع محیطی والگوی مناسب تجارت الکترونیک در ایران

باتاثیراتی که اینترنت بربانکداری الکترونیکی دارد ،بررسی ریسک کارامدی واهنگ رشد تجارت الکترونیک در چندبانک از یک کشور توسعه یافته وبازارهای روبه توسعه یانوظهور و همچنین کوشش شده است تا فرمولهایی برای بررسی عوامل ریسک پذیری در این گونه بانک وعرفی وبایکدیگر سنجیده شود. (woojung –shine ,2006,21)
هنگامی که در شعب بانکها ،خدمات الکترونیکی از طریق شبکه ارائه می شود هزینه ها پایین تر ودرآمدها بیشتر می شود.
بااستفاده از مدل پایه ای دردرجه بندی ریسک بانکی –یعنی چیزی که بازتاب توانایی یک بانک برباز پرداخت پول به سپرده گذاران خود است ،نسبت به معیارهای سنجش کارآمدی عملیاتی کاهش یافت.
عوامل محیطی وتاثیر آن به عنوان مانع در تجارت الکترونیک وارائه الگوی مناسب درایران ارائه شده است.
عوامل محیطی به صورت مستقیم وغیرمستقیم در تجارت الکترونیکی ایران تاثیر دارند.(اعرابی ،محمد،۱۳۸۳،ص۱۳)
اولویت بندی عوامل محیطی مستقیم به ترتیب ذیل می باشد:
شکل۲-۱ عوامل محیطی مستقیم
شکل ۲-۲ عوامل محیطی غیر مستقیم
در حال حاضربرخی مشکلات موجود بر سر راه توسعه بانکداری متمرکز الکترونیک
عبارتنداز:(core banking)
۱-دشواری دسترسی و خرید نرم‌افزار‌های خارجی
۲-دشواری انطباق نرم افزارهای خارجی با عملیات بانکی داخلی
عدم طراحی و تهیه نرم‌افزار  core banking  ۳-بانک های دولتی داخل
۴-دشواری جذب و نگهداری نیروهای متخصص در این زمینه
۵-دشواری‌های ناشی از عدم شناخت مدیران و دستگاه‌های ناظر و بازرس
۶-محدودیت‌های ناشی از آیین نامه‌های معاملاتی
از سوی دیگر عدم پوشش مخابراتی در همه نقاط کشور، کندی توسعه شبکه زیرساخت، ارائه نشدن خدمات پشتیبانی به صورت شبانه روزی، ارائه نشدن خدمات مخابراتی متناسب با کیفیت مورد نیاز عملیات بانکی و بالابودن میانگین زمان تعمیرخرابی با توجه به حساسیت سامانه‌های بانکی، رعایت نشدن دقیق ^[۳۳]SLA از سوی شرکت مخابرات و پایین بودن قابلیت اطمینان ارتباطات شبکه‌ای اختصاصی نبودن شبکه از جمله موانع و چالش‌های شبکه ارتباطی بانک‌ها ذکر شده است.
.زمانی به وضعیت مطلوب در زمینه بانکداری متمرکز الکترونیک دست خواهیم یافت که سیستم جامع بانکی با ویژگی های پوشش کامل شعب,پوشش کامل محصولات و خدمات بانکی ,تمرکز ,یکپارچگی با قابلیت توسعه آتی از دو بعد کمی و کیفی ,پاسخگوی و انعطاف پذیر نسبت به الزامات قانونی و انتظارات جدید ,مشتری مداری محور ,ارائه خدمات با معماری نوین بدون وجود محدودیت زمانی ومکانی,شبانه روزی بدون وقفه و بهره وری ,کارایی و اثر بخشی راه اندازی شود.
باکمک  بانکداری الکترونیک، حداقل ۷۰ درصد عملیات پولی، بانکی به صورت الکترونیکی انجام خواهد شد و همه مردم از خدمات بانکی به صورت یکسان بهره مند می شوند

۲-۷)بانکداری اینترنتی:

بانکداری اینترنی به عنوان یکی از مهم ترین مدلهای بانکداری الکترونیک محسوب می شود.اینترنت بانک در واقع شعبه مجازی وبیست وچهار ساعته یک بانک محسوب می شود که به مشتری امکان می دهد فارغ از قید زمان ومکان اقدام به تراکنش مالی کند.در چند سال اخیر وبا توسعه اینترنت و فناوریهای مبتنی بر وب تلاش های زیادی از سوی بانکها برای راه اندازی و توسعه وب سایت های اینترنتی صورت گرفته که برخی از آنها نه درحد اینترنت بانک بلکه شامل صفحات ساده وب بودند که صرفا جهت اطلاع رسانی استفاده می شدند.
در صنعت خدمات مالی و بانکداری، ارائه خدمات به مشتریان از طریق اینترنت پدیده در حال رشدی است )اریکسون و همکاران،( ۲۰۰۵٫ از آنجا که مشتریان برای استفاده از بانکداری اینترنتی بایستی الگوهای رفتاری خود را تغییر دهند، استفاده ازاین فنآوری میتواند پیچیدگی های زیادی داشته باشد .

۲-۷-۱)تاریخچه بانکداری اینترنتی:

خدمات بانکداری اینترنتی برای اولین بار، در اوایل دهه ۱۹۸۰ توسط انجمن ساختمان ناتینگهام و بانک اسکاتلند ارائه شد )تایت و دیویس (۱۹۸۹,البته ارائه این خدمات به علت عدم پذیرش مشتریان، چندان ادامه پیدا نکرد در اوایل دهه ۱۹۹۰ ، با رشد سریع فنآوری اطلاعات و خدمات الکترونیکی، بانک ها اقدام به ارائه مجدد خدمات بانکداری اینترنتی کردند. در اواخر دهه ۱۹۹۰ ، بسیاری پیش بینی میکردند که بزودی، خدمات بانکداری اینترنتی، از قبیل مشاهده تبادلات بانکی، پرداخت قبض و حتی دریافت وام به صورت آنلاین،به استاندارد صنعت بانکداری تبدیل خواهد شد.
در سال ۱۹۹۴ بانک ها شروع به کاوش در اینترنت کردند تا به عنوان یک سیستم تحویل داری پیشنهادی ،جهت ارائه خدمت از بانکداری اینترنتی استفاده کنند.به همین منظور برای هر تراکنشی که از طریق اینترنت صورت می گرفت کارمزد کمتری نسبت به انجام همان خدمت از طریق شعبه دریافت می کردند.تا ژانویه ۱۹۹۵ فقط ۲۴ بانک برروی شبکه اینترنت وجود داشت ،بااین وجود طی یکسال ۸۰۰بانک دیگر نیز به بانک های مذکور جهت ارائه خدمت از طریق اینترنت اضافه شدند.گرچه در ابتدا صرفا تبلیغات وبرخی محدود نظیر ارائه اطلاعات وارائه صورت حساب رااز طریق اینترنت ویا ایمیل ارائه می کردند.اما با گسترش بانکداری اینترنتی بانک ها نیز سایت های خودرا در جهت ارائه خدمات متنوعی نظیر انتقال منابع وارائه انواع وام ها وبیمه ها وپرداخت اقساط توسعه دادند(سید جوادین و یزدانی ،۱۳۸۴).
اولین گام جهت ورود به عرصه بانکداری الکترونیکی در کشور به دهه ۹۰میلادی باز می گردد. زمانیکه بانک تجاری سپه اولین دستگاهATM AUTOMATIC TELLER MACHINE )) راکه به عابر بانک معروف شد،نصب کرد. سپس تقریبا همه بانک ها درایران به ارائه خدمات مبتنی بر پرداخت ازطریق کارت های بدهکارپرداختند(afrouz,F,2006).
پس از آن کارت های اعتباری خودپرداز ها ، سیستم های گویا استفاده از تلفن ،sms^[34] وایمیل وارد خدمات نوین بانکی شد.سیستم شتاب یا شبکه تبادل اطلاعات بین بانکی نیز در سال ۱۳۸۱ایجاد شد ومرحوم نوربخش رییس وقت بانک مرکزی نیز مجموعه مقررات حاکم بر آنرا به تصویب رساند. طرح سیبا ،سپهر ،جاری طلایی ،مهر جام ویا بانکداری ۲۴ ساعته یکی پس از دیگری با پیوستن به شبکه پرداخت یکپارچه یک نظام هماهنگ برای پرداخت های خود به وجود آوردند.سپس خدمات الکترونیکی بانکها از راه های دیگر نظیر پایانه های فروش (pos^[35]) تلفن ،اینترنت،تلفن همراه ،ایمیل و…نیز به مشتریان ارائه شد.
هم اکنون ارائه خدمات بانکی از طریق اینترنت (هرچند بصورت ناقص) توسط کلیه بانک های دولتی وخصوصی در ایران ارائه می شود.ازطرفی ارائه خدمات بانکی از طریق شعبه نیز همچنان به عنوان یک روش اصلی برای انجام مبادلات وعملیات بانکی در بسیاری از کشور ها باقی مانده است.باوجود اینکه میلیون ها دلار در ایجاد سیستم های بانکداری الکترونیک در بسیاری کشور ها هزینه شده استاما استفاده کنندگان بالقوه به رغم در دسترس بودن سیستم های نوین بانکداری از آنها استفاده نمی کنند واین موجب نگرانی بانک ها شده است . چرا که این استفاده علاوه بر بسترسازی فرهنگی وامکانات سخت افزاری ونرم افزاری به تمایل وکشش ورغبت مشتریان وعموم مردم به سوی بانکها نیز مربوط میشود واگر مشتریان به این خدمات اعتماد داشته باشد شاید دیگر لزومی نبینند که به شعب بانک مراجعه حضوری داشته باشند وتمایل دارند که بصورت غیر حضوری خدمات خودرا دریافت کنند.

۲-۷-۲)تعریف بانکداری اینترنتی:

بانکداری اینترنتی یک کانال توزیع خدمات بانکی از راه دور ودر سطح مجازی است ومشتریان می توانند با بهره گرفتن از اینترنت به بانک واطلاعات حسابهایشان دسترسی داشته باشند ومعاملات بانکی انجام دهند.در سطح پایه ،بانکداری اینترنتی به معنی ایجاد یک صفحه وب توسط یک بانک برای ارائه اطلاعات در مورد محصول وخدماتی است که عرضه می کند ودر سطح پیشرفته ،شامل دسترسی به حساب ،انتقال وجوه وخرید محصولات یا خدمات مالی به صورت برخط می باشد.(کاظمی ودیگران ،۱۳۸۹)

۱-بانکداری اینترنتی

بانکداری اینترنتی را استفاده بانک‌ها از اینترنت برای ارائه خدمات بانکی به مشتریان و استفاده مشتریان از اینترنت برای ساماندهی، کنترل و انجام تراکنش بر روی حساب‌های بانکی خود تعریف می‌کنند. این نوع از بانکداری الکترونیک بیش از سایر انواعش شناخته شده می‌باشد و مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۲-بانکداری مبتنی برتلفن همراه وفناوری‌های مرتبط با آن

موبایل بانکینگ، یکی از خدمات بانکداری الکترونیکی است که به مشتریان این امکان را می‌دهد تا از طریق این سامانه بتوانند از تلفن همراه خود جهت انجام امور بانکی استفاده نمایند. با بهره گرفتن از خدمات موبایل بانکینگ مشتریان بانک می‌توانند با بهره گرفتن از دستگاه تلفن همراه خود، بصورت شبانه‌روزی به اطلاعات حساب بانکی خویش دسترسی داشته و همچنین به انجام عملیات انتقال وجه به کارت، حساب دیگری و یا پرداخت قبوض اقدام نمایند. از جمله خدمات بانکی مبتنی بر موبایل در ایران می‌توان به مواردی همچون امکان دریافت انواع اطلاعات مربوط به حساب مشتری، خرید از فروشگاه‌ها، پرداخت هزینه‌ها در هتل‌ها و سایر مراکز خدماتی، مشاهده وضعیت بازار اوراق بهادار و انتقال خرید و فروش اوراق بهادار از طریق تلفن همراه اینترنت، ‌خدمات چک و امکان پرداخت انواع قبوض از طریق تلفن‌های همراه در قالب موبایل بانک اشاره کند

۳-بانکداری تلفنی

خدمات تلفن بانک در کشور ما با ۲ سبک موجود است:
۱-خدماتی که با شماره حساب و رمز حساب کار می‌کنند که این خدمات تنها برای حساب‌های همان بانک است.
۲-خدماتی که با شماره کارت شتاب و رمز دوم کارت کار می‌کنند ولی این خدمات معمولا برای تمام کارت‌های شتاب است.

از دید تایلور^[۳۹] فرهنگ یا تمدن ،کلیت در هم تنیده ای است مشتمل بر: دانش،هنر، دین،قانون،اخلاقیات،آداب و رسوم و هر گونه توانایی و عادتی که آدمی همچون عضوی از جامعه به دست می آورد.
از دیدگاه دیکسون^[۴۰](۱۹۲۹)فرهنگ عبارت است از: الف)مجموعه تمامی کارکردها،رسوم و باورها ب)مجموعه فرآورده ها و کارکردها،نظام دینی و اجتماعی،رسوم و باورهای یک قوم که بیشتر آن ها را تمدن می نامیم.
از دیدگاه هیلر^[۴۱](۱۹۲۹)باورها،نظام های فکری،فنون علمی،راه و روش های زندگی،رسوم و سنت ها و تمامی شیوه های کردار که جامعه بدان سازمان می بخشد،فرهنگ نامیده می شود.
“هرسکوویتس”^[۴۲](۱۹۴۸)فرهنگ را در اساس بنایی می داند که بیانگر تمامی باورها،رفتارها،ارزش ها و خواسته هایی می باشد که شیوه زندگی هر ملت را بازگو می نماید.فرهنگ عبارت است از هر آنچه یک ملت دارد،هر کاری که می کند و هر آنچه می اندیشد.(ابراهیمیان،۱۳۹۰).
تایلور^[۴۳] معتقد است که «فرهنگ مجموعه ای به هم پیوسته از شناخت ها،باورها، ارزش ها،آداب و رسوم،سنت ها،اخلاقیات،قوانین،هنرها،دانش ها،آیین ها،اعمال و عقاید است»(تیلور،۱۸۷۱). اما تعریفی از فرهنگ که مبنای عملی و کار فرهنگی باشد همان تعریفی است که یونسکو در کنفرانس تدابیر فرهنگی در مکزیک به سال ۱۹۸۲ از فرهنگ ارائه کرد،بدین ترتیب که:«فرهنگ مجموعه ای تمام از خصوصیات معنوی،مادی،فکری و عاطفی است که جامعه یا گروه اجتماعی را متمایز می سازد.نه تنها در برگیرنده هنر و ادبیات است بلکه شیوه های زندگی،حقوق اساسی بشر،نظام های ارزش،سنت ها و باورها را هم در بر می گیرد».(ابراهیمیان،۱۳۹۰).
دقت علمی در شیوه زندگی انسانها ما را به این حقیقت رهنمون می سازد که نوع ادراک و شناخت انسان از خود ،خدا،دیگر انسان ها،جهان اطراف و نوع رابظه بین اینها رفتارهای فردی و اجتماعی انسان را تعیین و تفسیر می کند.به عبارت دیگر رفتار های انسان از یک سو متکی به ارزش ها و باورهایی است که از نوع نگاه به هستی بر می خیزد و از سوی دیگر،مستند به استدلال های فکری و اندیشه هایی است که براساس نوع گزاره های برخاسته از شرایط و تجربیات او هویت می یابد و چون این رفتارهای فردی و اجتماعی است که در قالب آداب و رسوم،عقاید،باورها و هنجارها خودنمایی کرده و از آن به فرهنگ یاد می کنند(کوئن^[۴۴]،۱۳۷۲،ص۶۱)و آن را سازنده شخصیت ها می شناسند و جایگاه های افراد را در جامعه رقم می زند،از این رو فرهنگ، عامل هویت دهی رفتارها و تعاملات فردی و اجتماعی انسان و جوامع است. بنابراین، تعریف فرهنگ بدون توجه به جهات ارزشی و فکری،عبارت خواهد بود از :"شیوه زندگی برخاسته از اندیشه(عقل نظری) و نظام ارزشی(عقل عملی)"(بابایی،۱۳۸۴ :۲۴) که در آن ،"شیوه زندگی"اشاره به کیفیت گزینش های فردی و اجتماعی در برخوردها،تعاملات،نوع گفتارها،کردارها و پندارها دارد؛"عقل نظری"اشاره به قوه عاقله انسانی است که سازنده افکار و اندیشه های اوست؛"عقل عملی"بیانگر بایدها و نبایدهایی است که در زندگی بر اساس تجربیات و الگوهای زندگی انتخاب شده و عموما مستند به نگرش انسان به جهان و به تعبیر دیگر؛ نوع جهان بینی انسان است.(مطهری،بی تا، ص۷)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تفاوت شیوه زندگی، ریشه ی تفاوت های فردی و اجتماعی و مبین شخصیت افراد است(ترابی،۱۳۴۱ :۱۳) و در او چنان تاثیر می گذارد که از او به عنوان حیوان با فرهنگ یاد می شود(روح الامینی،۱۳۷۷ : ۷). از این رو، همه انسان ها دارای فرهنگی هستند که شاکله رفتارهای آن ها را می سازد(کوئن،۱۳۷۲: ۵۹)؛ چرا که همه انسان ها زندگی را بر پایه مبانی فکری و ارزشی گزینش می کنند و برای بقا و دوام آن تلاش کرده و به راحتی تن به تغییرات آن نمی دهند و حتی به مقابله با افکار و ارزش های بیگانه بر می خیزند.
هویت جوامع بشری نیز بر پایه فرهنگ شکل می گیرد و دوام آن نیز مرهون نظام ارزشی حاکم بر جامعه است. به همین دلیل تفاوت‌های جوامع به تفاوت ارزش های حاکم در آنها برمی گردد و رهبران و دولتمردان برای صیانت از آن تلاش می کنند. به تعبیر مقام معظم رهبری؛چون باغبان به حراست و مواظبت آنها پرداخته و به وقت، آن هارا هرس، آفت زدایی،آبیاری و کوددهی می کند و الا در گرداب طوفان‌های برخاسته از تمایلات دیگران، ریشه کن شده و چهره از رخسار طبیعی خود و جامعه بر می اندازند(سخنرانی در جمع اعضای شورای انقلاب فرهنگی،۱۳۸۲)؛چرا که” فرهنگ یک ملت را می شود با عوامل تاثیر گذار به تدریج عوض کرد.یک ملت از لحاظ فرهنگی عزیز را تبدیل کرد به یک ملت تو سری خور و ضعیف .متقابلا یک ملت تنبل را می شود تبدیل کرد به یک ملت زرنگ."(بابائی،۱۳۸۷).
۲-۲۵- عناصر فرهنگ و مولفه های آن
فرهنگ،سازمانی نظام دار و سیستمی پویاست(لسلی^[۴۵]،۱۳۷۹،ص۵)که در آن،مفهوم نظام و سیستم،وجود اجزا،عناصر و روابط متقابل را به ذهن متبادر می سازد.عنصر فرهنگی،کوچک‌ترین واحدیک فرهنگ است که از یک جزء یا بخشی که به عناصر و بخش‌های دیگر تقسیم پذیر نیست،تشکیل می شود.برخی عناصر فرهنگی ،مادی است و بیش از یک شیء ساده نیست،مثل انگشتر ،عصا…..و برخی دیگر مادی نیست،بلکه الگوی رفتاری است،مانند دست دادن،سلام کردن،نماز گزاردن و……. (کوئن^[۴۶]،۱۳۷۲: ۷۹ )
“لسلی ا. وایت “^[۴۷]هر ساختار فرهنگی را متشکل از چهار عنصر صناعتی(تکنولوژی)،اجتماعی(آداب و رسوم،نهادها،و قواعد و الگوهای رفتار افراد با یکدیگر)،عقیدتی(باور داشتها)و نگرشی (احساسات یا طرز فکرهایی برای ابراز وجود)می داند و اظهار می دارد که تکنولوژی ،شالوده اساسی نظام فرهنگی را تشکیل می دهد و تغییر و تحول در آن موجب تغییر و تحول در سایر بخش‌ها می شود.(وایت^[۴۸]،۱۳۷۹: ۵ )
علامه محمد تقی جعفری ،فرهنگ را دارای دو عنصر ثابت و متغیر می داند،عنصر متغیر،مستند به نیاز های متغیر بشری در بستر زمان است که متناسب با شرایط مختلف متفاوت می گردد و عناصر ثابت فرهنگی،مستند به نیازهای فطری و ذاتی بشری است که گذشت زمان تاثیری در ماهیت آنها نمی گذارد و مانند عنصر کمال،عنصر احترام عنصر اشتیاق به داشتن حیات شایسته و تصحیح و تنظیم ارتباط چهار گانه انسان با خویشتن،خدا،جهان هستی و همنوع(جعفری،۱۳۷۳: ۳۳ )
۲-۲۵-۱- هنجارها
رفتارهایی هستند که جامعه انتظار دارد مردم به آنها پایبند باشند و در قالب عرف آداب سنت‌ها،قواعد و قوانین از نسلی به نسل دیگر منتقل می شوند.ضمانت اجرا و استمرار این آداب و قواعد،همان شیوه های سنتی پاداش و تنبیه برای کنش‌های هنجار و رفتارهای نابهنجار است.عمده ترین انواع هنجارها عبارتند از :سنت‌های عامه،آداب معاشرت،اخلاقیات و قوانین.(ر.ک.به:کوئن^[۴۹]،۱۳۷۲: ۶۱ )
۲-۲۵-۲- نمادها
نماد،یک نشانه ارتباطی است که نوعی آگاهی را با ساده ترین و سریع ترین شکل منتقل می کند.در علوم مختلف مانند ریاضیات،رایانه و نیز در اطلاع رسانی از نماد استفاده می کنند.به کمک نمادهای راهنمایی و رانندگی امر رانندگی سامان یافته و تسهیل می شود.نماد ممنوعیت کشیدن سیگار در جاهای مختلف به چشم می خورد و به عنوان یک عامل بازدارنده رفتاری به کار می رود(بابائی،۱۳۸۷).
۲-۲۵-۳- علوم وفنون
پدیده” تکنولوژی” یا دانش فنی،یکی از عناصر پر قدرت فرهنگ به شمار می رود.بی تردید،نقش علم و تکنولوژی در تمام زمینه های زندگی انسان تعیین کننده است.عنصر تکنولوژی می تواند به عنوان یک عامل بیگانه ساز،فرهنگ‌های غیر پویا را دستخوش بحران و استحاله کند،اتفاقی که در کشورهای جهان سوم در شرف وقوع است(همان منبع).
۲-۲۵-۴- نقش ها
نقش‌ها چگونگی ارتباطات فردی و اجتماعی را نشان می دهند.شرایط اجتماعی و نقش های اجتماعی باعث ایجاد رفتارهای خاص می شود.نقش‌ها همان الگوهای رفتاری قابل انتظاری هستند که برای مشاغل و موقعیت‌ها ی اجتماعی وجود دارند،برای مثال،رفتاری که انسان از یک استاد دانشگاه در برخوردهای اجتماعی انتظار دارد ،متفاوت از یک راننده تاکسی،دستفروش،یا مشاور املاک است(بابائی،۱۳۸۷).
۲-۲۵-۵- بینش
بینش از سه مولفه عقاید،ارزش‌ها و آگاهی ها تشکیل می شود (کاظمی،۱۳۷۴: ۲).ایدئولوژی متکی به ایمان و ایقان،در فراسوی شناخت عقلی،علمی و تجربی قرار دارد و به همین لحاظ،بسیاری از الگوهای رفتاری و بینشی افراد را در جامعه شکل می دهد.عقیده و ایمان به ما می گوید چگونه نسبت به مسائل و امور دنیوی و اخروی نگاه و قضاوت کنیم،از قدرت حاکم تبعیت کنیم،نسبت به همنوعان خود رفتار کنیم و در یک کلام ،معیارهای خوب و بد و اخلاقی را برای ما ترسیم می کند.گاهی اوقات ایدئولوژی ها منجر به نوعی جزمی گرایی،عدم تساهل و به اصطلاح ،بنیادگرایی می شود و این زمانی است که فرهنگ جامعه،پویایی خود را از دست داده و به حالت رکود و جمود در آمده و آغوش خود را به محیط بسته باشد(بابائی،۱۳۸۷).ایدئولوژی ها ممکن است منشاء دینی یا غیر دینی داشته باشند،ولی به هر حال تاثیر آنها در کنش و بینش جامعه،قطعی و مسلم است ایدئولوژی هم باعث اتحاد ووفاق می شود و هم می تواند تفرقه انگیز باشد(همان منبع).به عبارت دیگر،ایدئولوژی،در صورتی که هماهنگ با سنت‌ها و فرهنگ یک ملت باشد،می تواند در تحکیم وضع موجود کمک کند،ولی اگر جز این باشد،ممکن است به تبعیض،جدایی و تنش در جامعه دامن بزند. وقتی فرهنگ جامعه را از منظر ایدئولوژی تحلیل می کنیم، به آسانی می توانیم به منشاءبسیاری از نارسایی ها پی ببریم(بابائی،۱۳۸۷).
۲-۲۵-۶- ارزش ها
عمده ترین قسمت فرهنگ را ملاک‌ها و معیارها تشکیل می دهند.داوری ما از رفتار و گفتار و پندار دیگران بر اساس ارزش‌ها انجام می شود.انتخاب اهداف ،شیوه ها و وسیله نیل به آنها در جامعه با ملاک‌ها ی ارزشی سنجیده می شوند.اصولا انسان قبل از هر چیز یک موجود ارزشی است و اگر این ویژگی را از او بگیریم،دیگر تفاوتی با حیوان ندارد.آدمی همواره در چالش با نفس خویش است و آنچه در محیط او می گذرد و به نحوی مربوط به او می‌شود،مورد ارزشیابی قرار می دهد.ارزش مالک چیزی بودن،ارزش خوشبخت و موفق بودن،ارزش افعال و اعمال نیکو،ارزش زیبایی،ارزش زندگی و……همه به غایات زندگی و جامعه مربوط می شود.(دیویس^[۵۰]،۱۳۷۳: ۱۷ )
۲-۲۶- اهمیت فرهنگ و نقش نظام آموزش عالی
الف . فرهنگ و روابط دنیای جدید
به غیر از تأثیر فرهنگ در توسعه و تمدن سازی، شاید بتوان یکی از مهم ترین شاخصه های کلان تمایز جامعه قرن ۱۹ و ۲۰ با قرون گذشته را در قرار گرفتن «فرهنگ» به عنوان یکی از کلیدی ترین و کاربردی ترین عناصر ارتباطی بین جوامع و دولت ها و در یک کلمه،کلیه ارتباطات انسانی به حساب آورد. دست کم اینکه بخش وسیعی از ارتباطات نوین، از این منظر و با بهره بری از نقش و توان مسائل فرهنگی انجام می پذیرد.و بی دلیل نیست که عصر امروز، عصر تبادل ارتباطات فرهنگی نامیده می شود(حسینی،۱۳۹۰).
یکی از نمونه های عینی که می تواند نشانگر تحلیل مزبور باشد در نظر گرفتن شیوه های استعمار کهنه و قدیم و مرز بین آن دو در اهمیت یافتن مسائل فرهنگی و تغییر مشی از منظر ارتباطات فرهنگی است(همان منبع). به این معنا که اگر در شیوه های استعمار قدیم و کهنه، بیشتر از راه کارهای فیزیکی و عملیات نظامی و مشابه آن استفاده می شد،استعمار نو، بهره گیری از راه های ارتباطی فرهنگی را مدنظر قرار داده; چرا که این شیوه در عین پنهانی و ناآشکار بودن، دارای تأثیر نفوذ بسیار بیشتر و ماندگارتری در جوامع خواهد بود. پیش تر هم اشاره شد که یکی از مهم ترین بسترهای ایجاد و پدیدآوری هر تمدنی از قالب و در مجرای فرهنگ سازی یک جامعه صورت می پذیرد. بنابراین، استعمار نو از این طریق می تواند به سه نتیجه دست یابد:
۱ . تأثیرگذاری مخفی;
۲ . تأثیرگذاری ماندگار;

3. 3. تأثیرگذاری تمدنی.

هر یک از سه هدف مزبور به تنهایی نیز مطلوب است،اما با اصل قرار دادن ارتباطات فرهنگی،سه هدف یک جا به دست می آید(حسینی،۱۳۹۰).
ب. فرهنگ و تمدن
از سوی دیگر،نباید از تأثیر مهم فرهنگ در تمدن سازی نیز غفلت ورزید.هر تمدنی برای پایداری خود نیازمند فرهنگ سازی است; چرا که بدون عنصر فرهنگ یکی از اصلی ترین شالوده های تمدن بشری استوار نخواهد شد. بی تردید،از آن رو که نظام آموزش عالی نیز یکی از ارکان مهم فرهنگی و جزئی از آن به حساب می آید، باید به نقش کلیدی آن در تمدن سازی توجه ویژه داشت(حسینی،۱۳۹۰).
ج . اهمیت تمدن سازی
در دنیای امروز دو راه پیش روی ملت ها و جوامع بشری وجود دارد:یا باید منفعلانه مرعوب ساخت روابط امروز تمدن حاکم غربی شدو یا اینکه برخوردی فعال را پیش گرفت و در صدد تمدن سازی برآمد.راه نخست، به از دست دادن هویت و ملیت و فرهنگ خودی می انجامد و راه دوم،مسیر بازیابی هویت ملی و بازسازی ریشه های فرهنگی را به روی یک ملت می گشاید(همان منبع).
برای بشر کنونی انتخاب سومی مطرح نیست; چنانچه جامعه و ملتی به سمت تمدن سازی حرکت نکند و در صدد ریشه یابی وضعیت موجود خود و طراحی مهندسی آرمانی اش برنیاید،به ناچار باید تن به پذیرش حاکمیت تمدن غربی و سیطره آن بر تمامی قلمروهای فرهنگی و سیاسی و اقتصادی جامعه خودی بدهد.در نتیجه،اگر به نقش مهم فرهنگ در تمدن سازی پی بردیم، به اهمیت دو چندان فرهنگ سازی برای دست یابی به شالوده های تمدنی جدید نیز رهنمون خواهیم شد(حسینی،۱۳۹۰).
د. فرهنگ و توسعه
امروزه یکی از شاخصه های کشورهای در حال توسعه را مسئله «فرهنگ» و به ویژه نقش نظام آموزش عالی در آن می دانند.فرهنگ و میزان و سطح ارتقای آن،معیاری برای توسعه یافتگی به حساب می آید و در این زمینه،سخن از نقش نظام آموزش عالی به عنوان یکی از ارکان مهم فرهنگ ساز است.نه تنها کشورهای در حال توسعه بلکه هر کشور و جامعه ای در دنیای جدید نمی تواند از تأثیر مهم فرهنگ در رشد و پیشرفت جوامع دور باشد(همان منبع).
ه . دانشگاه امروز
امروزه مهم ترین نقش و حساسیت نظام آموزش عالی و دانشگاه ها،فرهنگ سازی در جوامع است.دست یابی به توسعه جامع و پایدار جامعه اسلامی،ایجاد زمینه برای تمدن سازی آرمانی و مطلوب اسلامی-ایرانی،ذوب نشدن در ساخت روابط موجود تمدن غربی،وحضور فعال در پی ریزی مهندسی ارتباطات فرهنگی دنیای امروز و مقابله در برابر هجمه فرهنگی استعمار مدرن از دیگر تاثیرات آموزش عالی در جامعه ما به شمار می آید(حسینی،۱۳۹۰).فرهنگ؛دانشگاه؛توسعه جامعه؛عصر ارتباطات نو عصر استعمارنو؛ تمدن سازی؛همه موارد مزبور نشان دهنده معیارهایی است که دانشگاه امروز در جامعه ما باید خود را برای آن آماده سازد تا بتوان ادعا کرد نیازهای پیرامونی خود را به درستی شناخته است.به هر میزانی که از این ملاک ها دور شویم،در حقیقت، دانشگاه و نظام آموزش عالی را از دنیای جدید و لوازم ضروری آن دور ساخته ایم.(همان منبع).
۲-۲۷- فرهنگ و دانشگاه
اساساً اثر بخشی دانشگاه به کیفیت کارکنان آن به ویژه به اعضای هیأت علمی آن وابسته است و آن به نوبه خود بستگی به آن دارد که تا چه اندازه از توانمندی اعضای هیأت علمی در اداره امور دانشگاه استفاده می شود.ماهیت پیچیده و غیر خطی تحولات،موجب شده است تا دوران تسلط یک ایده خاص ،نظام سلسله مراتبی کاهش یابد و به تدریج زمینه برای حضور متنوع افراد و گروه ها در تصمیم گیری های سازمانی فراهم آید.(پور شافعی و همکاران،۱۳۸۷: ۲ ).
در طول دهه گذشته دانشگاه های سرتاسرجهان تحت فشار فزاینده ای در جهت سازگاری با تغییر سریع فرهنگی،فنی و فشارهای سیاسی و اقتصادی قرار گرفته اند که ناشی از شرایط محیط وسیع فراصنعتی است.مقابله با این تغییرات محیطی سازگاری بنیادینی دور از دسترس را طلب می کند که شامل دگرگونی اساسی در ساختار تحقیق ،آموزش و مدیریت در آموزش عالی است(کوهن^[۵۱] ۱۹۹۷،به نقل از یزد خواستی،۱۳۸۷: ۴۱ ).
فرهنگ دانشگاهی به نظام باورها ،انتظارات و اعمال فرهنگی درباره این که چگونه باید به صورت دانشگاهی عمل کرد گفته می شود(کورتازی^[۵۲] و لیکزین^[۵۳]،۱۹۹۷: ۷۷).

۳۰

۸۸۵/۰

۱۰۰

۷۱۸/۷

۳۰۰

۴۵/۵۱

از دید تجربی برد متوسط ذرۀ فرودی یعنی برای پرتو پروتون به‌صورت عمق ماده‌ای تعریف می‌شود که در آن نیمی از پروتون‌هایی که تحت برهم‌کنش‌های الکترومغناطیسی قرار می‌گیرند، متوقف گردند. این تعریف به وسیلۀ اندازه‌گیری شار به دست می‌آید؛ البته می‌توان با اندازه‌گیری دوز نیز به نتیجۀ درستی دست یافت. مطابق با شکل ۲-۳، اگر پهنای انرژی پرتو پروتون افزایش یابد، به‌گونه‌ای که انرژی متوسط، یکسان باقی بماند، برد اندازه‌گیری شده برابر خواهد بود با عمقی که در آن میزان دوز در نقطۀ ۸۰% پایانی پیک براگ قرار دارد؛ یعنی برابر با d80 می‌باشد [۴].

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شکل ۲-۳٫ نمودار دوز عمقی برای پرتو پروتون و پیک براگ و نمایش برد و پهن‌شدگی انرژی [۴]

۲-۲-۱-۳- پاشیدگی برد

از آنجایی‌که از دست دادن انرژی پرتو پروتون ناشی از برهم‌کنش‌هایی است که برای هر کدام از پروتون‌ها طی برخورد با الکترون‌ها اتفاق می‌افتد، از دید آماری این پدیده با یک سری افت وخیز همراه خواهد بود؛ از این‌رو حتی اگر پروتون‌ها انرژی اولیۀ یکسانی داشته باشند، همۀ آن‌ها در عمق دقیقاً مشابهی متوقف نخواهند شد؛ این موضوع پاشیدگی برد نامیده می‌شود و اگر روی افت وخیزهایی که در از دست دادن انرژی اتفاق می‌افتد، متمرکز شویم، پاشیدگی انرژی نیز تعریف خواهد شد. مطابق با شکل ۲-۴ پاشیدگی برد را می‌توان به‌صورت تعریف کرد [۳۸].
شکل ۲-۴٫ نمایش پاشیدگی برد براساس [۳۸]
شکل ۲-۵ نیز پاشیدگی برد را به‌صورت تابعی از انرژی فرودی در ۵ مادۀ مختلف نشان می‌دهد [^[۹۴]]. طبق این نمودار، پاشیدگی ۲/۱% برای برد در عناصر سبک و کمی بیشتر برای عناصر سنگین‌تر وجود دارد. نتیجۀ مفیدی که از این نمودار می‌توان به دست آورد آن است که شکل پیک براگ زمانی که پلاستیک یا حتی مقداری سرب جایگزین آب می‌شود، کمی تغییر می‌کند. این مسئله، طراحی مدولاتور برد را تا حد زیادی آسان خواهد کرد. در بخش‌های بعد به‌طور مفصل دربارۀ طراحی سیستم‌های شکل‌دهندۀ پرتو پروتون توضیح داده خواهد شد.
شکل ۲-۵٫ پاشیدگی برد پروتون برحسب انرژی پرتو فرودی در مواد مختلف [۴۰]

۲-۲-۲- تئوری پراکندگی پروتون

ذرات طی فرایند پراکندگی می‌توانند در زوایای مختلفی توزیع شوند؛ بنابراین تعداد این ذرات یعنی N_s به زاویۀ پراکندگی θ، مطابق با معادلۀ (۲‑۱۰)، وابسته خواهد بود:

(۲‑۱۰)

سطح مقطع دیفرانسیلی این فرایند به وسیلۀ پراکندگی رادرفورد قابل محاسبه است. شکل ۲-۶ نمای کلی پراکندگی رادرفورد را نشان می‌دهد و معادلات (۲‑۱۱) و (۲‑۱۲)، روابط مربوط به این پراکندگی را بیان می‌نمایند. و به ترتیب بار هستۀ ذرۀ فرودی و هدف می‌باشند.

(۲‑۱۱)

(۲‑۱۲)

معلم:شما درباره نیروی جاذبه و شتاب چه فکر می کنید؟
چند شاگرد:هر دو،یک چیز هستند!
البته رابطه جاذبه و شتاب مفهوم پیچیده ای است که بیشتر بزرگسالان نیز آن را درست نمی فهمند.ولی به هر صروت،معلم بالا توانست با فعال کردن دقیق طرحواره های ذهنی دانش آموزان به آنها کمک کند تا جنبه های مهم یک مفهوم دشوار را فرا گیرند و آن را به خاطر بسپارند.
فعال سازی طرحواره یک فن کلی است.و ممکن است شامل تشویق دانش آموزان به ارائه نمونه هایی از تجارب خویش،مرور بر یادگیری های قبلی و استفاده از زمینه هایی باشد که مطالب جدید در آن عرضه می شود(بریج،۱۹۸۷).اساساً می توان هر گونه فعالیت آموزشی را که به دانش آموزان کمک کند تا بین آنچه از قبل می دانند و آنچه باید فرا گیرند پلی ذهنی برقرار سازند،یکی از موارد فعال سازی طرحواره،تلقی کرد.
پردازش توزیع موازی
سومین نظریه درباره حافظه انسان پردازش توزیع موازی است(مک کللند،۱۹۸۳). نظریه پردازان پردازش توزیع موازی(PDP)1 مدعی اند که انسانها بسیار انعطاف پذیرتر از کامپیوترند،زیرا می توانند به طور همزمان اطلاعات زیاد و متنوعی را مورد توجه قرار دهند.به بیان دیگر پردازش به صورت موازی و در جهات متفاوت به طور همزمان انجام می گیرد.برای مثال،در خواندن،برای آنکه معنا درک شود،پردازش اطلاعات به این صورت نیست که ابتدا حروف و سپس کلمات از رمز خارج شوند.به جای آن،تدوین کنندگان نظریه پردازش توزیع موازی معتقدند که پردازش به طور همزمان در سطوح مختلف به پیش می رود.و رمز گشایی از کلمات و حروف و درک آنها به طور همزمان اتفاق می افتد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فراتر از نظریه پردازش توزیع موازی،مک کللند(۱۹۸۸) معتقد است که یک تفاوت عمده میان پردازش توزیع موازی و سایر الگوهای شناختی وجود دارد،به نحوی که در اغلب این الگوها،دانش به صورت نسخه ثابتی از یک طرح ذخیره می شود.وقتی دسترسی به اطلاعات مزبور ضرورت یافت،طرح از حافظه دراز مدت دریافت و در حافظه کاری نسخه برداری می شود.بر اساس نظریه پردازش توزیع موازی،خود طرحها ذخیره نمی شود.آنچه ذخیره می شود،قدرت های ارتباطز بین واحدهای پردازش است.این قدرت های ارتباط موجب می شود که هرگاه سیستم فعال شود، طرح مورد نظر دوباره به وجود آید.در این دیدگاه،حافظه در ارتباطات موجود بین تعداد زیادی از واحدهای در حال پردازش توزیع می شود.بنابراین،دریافت ما از کلمه «کره» در جمله «کره در آفتاب ذوب شد» از طریق فعال شدن ارتباطات موجود بین تعداد زیادی از واحدهای در حال پردازش حاصل می شود.این واحدهای در حال پردازش شامل درک ما از حروف،معنای کلمات،ترکیب لغات و چیزهایی است که به مفهوم جملات مربوط است.
پردازش توزیع موازی در سالهای اخیر توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است(نک.مک کللند،۱۹۸۸)،ولی هنوز هم آینده آن روشن نیست.به هر صورت موضوع پردازش موازی و همزمان حجم وسیعی اطلاعات بسیار امیدوار کننده است، زیرا ممکن است بسیاری از عملیات شناختی انسان(مانند خواندن و حل مسئله) را توضیح دهد.به علاوه،از نظریه پردازش توزیع موازی می توان در طراحی تمرین هایی استفاده کرد که به منظور رشد توان پردازش همزمان چندین اطلاعات توسط دانش آموز به کار می رود.
فراحافظه:تفکر درباره حافظه
فراحافظه به طور مشخص اشاره به دانش افراد درباره حافظه شان دارد.نمونه هایی از فراحافظه به طور مشخص اشاره به دانش افراد درباره حافظه شان دارد.نمونه هایی از فراحافظه عبارت است از درک افراد به حافظه سپردن درباره اینکه یک فهرست بلند دشوارتر از به حافظه سپردن یک فهرست کوتاه است و آگاهی از اینکه تکالیف خواندنی برای امتحان هفته آینده مطالعه فشرده تری را نسبت به از حفظ کردن یک شماره تلفن می طلبد.در حالی که چنین دانشی برای بزرگسالان امری درجه دوم محسوب می شود،کودکان فقط به تدریج می توانند آن را کسب کنند.
در فراحافظه سه توانایی مربوط به هم وجود دارد(کیل،۱۹۸۴):آگاهی،تشخیص و نظارت.هر کدام از این سه توانایی در زیر بررسی خواهد شد.
آگاهی:برای حافظه فعال ضروری است که شخص از نیاز به یادسپاری آگاه باشد.برای مثال،اگر معلم بگوید که از فصل معینی امتحان خواهد گرفت شما می دانید که اطلاعات موجود در آن فصل را باید حفظ کنید.این آگاهی در نحوه مطالعه درس تأثیر می گذارد،به نحوی که شما ممکن است وقت بیشتری را در مورد برخی از بخشها صرف کنید،بعضی قسمت ها را دوباره بخوانید،برخی مفاهیم را در متن مشخص کنید یا از روی نکته های مهم یادداشت بردارید.
این آگاهی چه زمانی رشد می کند؟پاسخ قاطعی برای این سؤال وجود ندارد (بوروکوفسکی،میلستید و هیل،۱۹۸۸).تحقیقات نشان می دهد که حتی کودکان پیش دبستانی نیز مطالبی درباره اهمیت حافظه می دانند.یکی از روشهایی که به منظور تعیین میزان آگاهی دانش آموزان از حافظه خویش مورد استفاده قرار گرفته است این است که حافظه افراد در مورد اشیا در حالتی که ۱)ایشان فقط آن اشیا را مشاهده می کنند و ۲)زمانی که به آنها گفته شده است که آنها را حفظ کنند،با یکدیگر مقایسه شود.اگر بین (۱) و (۲) اختلاف وجود داشته باشد و این تفاوت به نسبت سن افزایش یابد شواهدی به دست آورده ایم که کودکان مطالبی را درباره حافظه می دانند و درک ایشان از حافظه با رشد سنی ایشان افزایش می یابد(بورکوفسکی و دیگران، ۱۹۸۸).روشی را که توضیح دادیم روش تفکیک نامیده می شود و توسط اکردولو، پیک و اولسون(۱۹۷۵) در یکی از مطالعات اولیه درباره فراحافظه در کودکان به کار رفته است.
اکردولو و همکاران او(۱۹۷۵) کودکان پیش دبستانی و کودکان دیگر را در طول چند راهرو در مسیر کوتاهی راه بردند.در حین راه رفتن،آزمایش کننده کلیدهای خود را به زمین انداخت و آنها را برداشت.بعداً از دانش آموزان خواسته شد که جایی را که کلیدها افتاده بود پیدا کنند.اغلب آنها به طور نسبی موفق شدند جای کلیدها را پیدا کنند.وقتی دانش آموزان به محل خاصی برده شدند و از قبل از آنها خواسته شد که آنجا را به یاد بیاورند،قدرت تشخیص آنها به نسبت قابل توجهی افزایش یافت.اجرای بهتر برنامه نشان داد که حتی کودکان خردسالتر نیز تا حدی نسبت به حافظه خویش و نحوه بهبود آن آگاهی دارند.البته بدون این آگاهی،تدریس هیچ تأثیری نخواهد داشت.
آگاهی فرد از نیاز به یادآوری یکباره به وجود نمی آید.تحقیقی که در بالا بدان اشاره شد و سایر مطالعات(چون دلوشه،۱۹۸۶؛پیلو،۱۹۸۸؛اسکولینک و وینگ،۱۹۸۸) نشان داده است که درک کودکان از حافظه خویش و حتی درک ایشان از فعالیت های ذهنی مانند یادآوری،دانستن،فراموشی و حدس زدن،تنها به تدریج و در طول دوران کودکی تغییر می کند.
تشخیص:نیاز به تشخیص شرایط لازم برای یادآوری،مهمتر از آگاهی از ضرورت یادآوری است.به ویژه،از آن رو که این شرایط به توانایی های خود فرد مربوط می شود.برخی از موارد یادآوری برای ما از سایر موارد دشوارتر است.مثلاً،برای ما بزرگسالان فراگیری اسامی دو تن از دانش آموزان بسیار سهلتر از یادگیری اسامی کل دانش آموزان یک کلاس است،ما می دانیم که یادگیری پنج کلمه جدید از فرا گرفتن بیست و پنج کلمه جدید راحت تر است.اما در واقع،با اطلاع از این نکته که تعداد موارد یادآوری بر دشواری یادآوری می افزاید به سنجش دشواری یادآوری می پزدازیم .
به همین ترتیب،ما به آسانی می توانیم به خاطر بیاوریم که کدام یک از سه هم اتاقی ما در جلسه حضور داشت،در حالی که دادن گزارش در مورد سه نفری که آنها را خیلی کمتر می شناسیم دشوارتر است.واضح است که آشنایی با اطلاعات موجب کاهش دشواری یادآوری آن اطلاعات می شود.برای مثال،معلمی که درس خود را مسلسل وار عرضه و بر اساس آن پیش برود،احساس آرامش می کنیم.در این مورد باید گفت که حافظه ما ممکن است ظرفیت اطلاعات انبوهی را که با سرعت بدان عرضه می شود نداشته باشد و لذا با تراکم اطلاعات رو به رو می شود،ولی به هر صورت یک ساختار بامعنا،مانند فهرست مطالب،ممکن است بار حافظه را سبک کند.
حتی خردسالان نیز می دانند که همین عوامل متغیر تعداد اقلام،آشنایی با اطلاعات، سرعت عرضه مطالب و سازماندهی اطلاعات بر دشواری وظیفه یادآوری تأثیر می گذارد.البته،توان تشخیص خردسالان ابتدایی است(برینرد و پرسلی،۱۹۸۵؛ بورکوفسکی و دیگران،۱۹۸۸؛پیلو،۱۹۸۸)و به آهستگی رشد می کند.با وجود این معلمان می توانند توانایی تشخیص کودکان را از طریق آموزش و تمرین مناسب تقویت کنند.
تشخیص شرایط بازیابی نیز یکی از جنبه های مهم تشخیصی فراحافظه است.منظور از شرایط بازیابی نوعی از عملیات حافظه است که به هنگام یادآوری لازم است.برای مثال،روش ما برای کسب آمادگی برای آزمونهای «درست - نادرست» و «چند گزینه ای» با آزمونهای تشریحی کاملاً متفاوت است.یعنی شرایط بازیابی را متفاوت ارزیابی می کنیم.به همین ترتیب،اطلاعات لازم برای تشریح یک قطعه شعر در کلاس درس نیز ایجاب می کند که زحمت زیادی را برای آمادگی آ ن متحمل شویم.
شرایط بازیابی در مورد کودکان نیز متفاوت است.برای مثال،آیا کودک باید فقط اطلاعات را تشخیص دهد،آن را کلمه به کلمه به یاد آورد،یا احتمالاً فقط آن را به زبان خود بیان کند،کودکان در سن پنج یا شش سالگی،شروع به درک این تفاوتها می کنند و تأثیرات آن را بر حافظه درمی یابند(نک.سودیان و وایمر،۱۹۸۷؛پیلو،۱۹۸۸).به منظور بررسی دقیقتر اطلاع کودکان از شرایط بازیابی،کروتز،لئونارد،و فلیول (۱۹۷۵،ص ۴۳) داستان زیر را برای آزمودنی های خود تعریف کردند:«روزی نوار یک داستان را برای یک کودک گذاشتم و از خواستم که هر چند بار که می خواهد با دقت به نوارگ وش دهد به نحوی که بتواند آن داستان را بعداً برای من تعریف کند.قبل از اینکه او شنیدن نوار را آغاز کند از من سؤال کرد:آیا باید داستان را کلمه به کلمه،آن طور که در نوار هست،حفظ کند یا می توان آن را به زبان خودش تعریف کند؟».ما البته دلیل سؤال آن کودک را تشخیص می دهیم لازمه یادآوری کلمه به کلمه همه داستان،در برابر صرفاً تأکید بر نکات برجسته آن،تقاضای دشوارتری برای حافظه است.ولی آیا کودکان دلیل چنین سؤالی را خود درک می کنند؟
کروتزر و همکاران او(۱۹۷۵) دریافتند که کودکان از زمانی که به کوکستان می روند تا کلاس دوم،دلییل این سؤال را درک نمی کنند،ولی به هر صورت،کودکان در سالهای بالاتر اهمیت این سؤال را می فهمند.اغلب کودکان بزرگتر می گفتند که کودک مزبور نیاز دارد پاسخ خود را بداند،زیرا بر میزان دشواری حفظ مطالب و نحوه گردش دادن وی به داستان،تأثیر می گذارد.
در تحقیق دیگری که کروترز و همکاران او(۱۹۷۵) گزارش کرده اند از کودکان سؤال شد که اگر به هنگام تلفن زدن به یک دوست،بی زمانی که شماره تلفن به ایشان گفته می شود و زمانی که آنها شماره مزبور را واقعاً می گیرند،نوشابه ای بنوشند،آیا در میزان یادآوری شماره مزبور تفاوتی مشاهده می شود یا نه؟مجدداً کودکان در سنین کودکستان تا سال دوم در مقایسه با دانش آموزان سالهای سوم تا پنجم،آگاهی کمتری نسبت به این امر نشان می دادند که ضروری است ابتدا تلفن مزبور را بگیرند(گرجه در عمل اغلب همین کار را انجام می دادند).بنابراین،همان طور که دانش کودکان در سایر زمینه های مربوط به فراجافظه به تدریج تحقق می یابد،آگاهی کودکان از تأثیر تأخیر بر حافظه نیز فقط به تدریج در ایشان رشد می کند.
بازبینی:مقوله نهایی فراحافظه بازبینی است.یادگیرندگان ماهر دایماً در مورد میزان پیشرفت خود در امر یادآوری به قضاوت می نشینند.آنها مشخص می کنند که چه چیزی را به خوبی فرا گرفته اند،در چه چیزی به حد مهارت نزدیک هستند و در چه چیزی نیاز به تلاش بیشتری دارند(کیل،۱۹۸۴؛پیلو،۱۹۸۸)این توانایی در بسیاری از موارد نقش حیاتی در عملکرد موفقیت آمیز حافظه دارد.
نمونه ای از رشد توانایی نظارت،در مطالعه گودمن و گاردینر(۱۹۸۱)گزارش شده است،آنها به کودکانی که تحت آزمایش قرار داشتند فهرستهایی را دادند تا حفظ کنند و میزان حافظه آنها را پس از اینکه چندین فهرست را یاد گرفتند آزمایش کردند.بعد از آزمایش،هریک از کلمات به طور جداگانه به کودکان عرضه و از آنها خواسته شد که اظهار نظر کنند که کلمه مزبور را به هنگام آزمایش فراموش کرده یا به یاد داشته اند.خردسالترین کودکان مورد آزمایش شش ساله تا حدی توانستند به درستی قضاوت کنند،ولی این توانایی یعنی تشخیص اینکه چه چیزی یاد گرفته شده و چه چیزی یاد گرفته نشده است به تدریح و به تناسب رشد سنی کودکان افزایش یافت.توانایی بازبینی و نظارت صحیح بر عملکرد حافظه تا بزرگسالی افزایش می یابد(نک.بورکوفسکی و دیگران،۱۹۸۸).
بازبینی حافظه از این جهت حایز اهمیت است که این امکان را فراهم می آورد تا تلاشهای خود را بر آنچه هنوز باید یاد بگیریم متمرکز کنیم ویک تحقیق قدیمی جالب توسط مسور،مک اینتایر و فلیول(۱۹۷۳) این نکته را نشان می دهد.مسور و همکاران او از دانش آموزان خواستند که مجموعه ای از عکسها را برای مدت چهل و پنج ثانیه مطالعه کنند و آنگاه توانایی ایشان در یادآوری عکسهای مزبور را آزمایش کردند.بعد از پایان آزمایش به شاگردان مزبور(از سالهای اول و سوم دبستان و دانشجویان دانشگاه) اجازه داده شد که نیمی از عکسها را برای چهل و پنج ثانیه مطالعه اضافی جدا کنند.این روش تا چندین دور ادامه یافت و به دانش آموزان همواره اجازه داده شد که نیمی از عکسها را برای مطالعه بیشتر انتخاب کنند.شاکردان سال سوم و دانشجویان،تقریباً در همه موارد عکسهایی را برای مطالعه بیشتر انتخاب می کردند که در یادآوری آنها موفق نشده بودند.ولی شاگردان سال اول،به هر صورت،عکس ها را به تعداد مساوی از آنچه به یاد آورده بودند و یا به یاد نیاورده بودند انتخاب کردند.آشکار است که ایشان در مطالعه مجدد آنچه قبلاً نمی دانستند فایده ای نمی دیدند تا بدین طریق کل آنها را فرا گیرند.
خلاصه فراحافظه:همان طور که از تحقیقات انجام گرفته درباره فراحافظه برمی آید کودکان از لحاظ میزان آگاهی به نیاز به حافظه،توانایی تشخیص شرایط حافظه، انتخاب بهترین روش های حفظ و نظارت بر میزان موفقیت آن روشها،تغییرات رشدی چشمگیری پیدا می کنند.حتی کودکان پیش دبستانی نیز می دانند که احتیاج به یادآوری دارند و میزان اطلاعات ایشان،بر توانایی یادآوریشان تأثیر دارد.البته،تنها در سنین میانه است که کودکان این آگاهی را کسب می کنند که شرایط مختلف بازخوانی و یادآوری (مثلاً یادآوری کلمه به کلمه و یا کل بند) شرایط متفاوتی را برای حافظه پدید می آورد و در این صورت ممکن است یک روش نسبت به روش های دیگر بهتر بتواند به یادسپاری کمک کند.
کاربرد در تدریس:گسترش حافظه دانش آموزان
با پیروی از یازده دستورالعمل زیر که از تحقیقات انجام گرفته در مورد حافظه اقتباس شده است،می توانید به دانش آموزان خویش کمک کنید تا مطالب جدید را بهتر حفظ کنند.
۱.به دانش آموزان خویش کمک کنید تا طرحواره های ذهنی خود را برای با معنا ساختن اطلاعات دریافتی جدید فعال سازند.احتمال فهم پیام زمانی بیشتر می شود که یاد گیرنده چارچوب ادراکی خاصی را فعال سازد به نحوی که بتواند اطلاعات جدید را در داخل آن چارچوب نمایش دهد.بیشتر دانش آموزان اگر بدون فعال سازی طرحواره ذهنی مناسب صرفاً متن یک پیام را مطالعه و یا آن را گوش دهند،از درک معنای پیام عاجز می مانند.دانش آموزان برای سازماندهی اطلاعات و تجارب خود،طرحواره های بسیاری در اختیار دارند.برای آنکه به ایشان کمک کنید که اطلاعات را بهتر در حافظه خویش نگهدارند از روش قیاس استفاده کنید(مثلاً یوز پلنگ خیلی شبیه پلنگ است) یا به ایشان کمک کنید که ساختارهایی را که از قبل در اختیار دارند با آنچه باید بیاموزند ارتباط دهند(مثلاً،«سربازان در زمستان آن سال دچار سرما و گرسنگی بودند.آیا شما تا به حال دچار سرما شده اید به طوری که حتی برای پوشاندن خود لباس کافی نداشته باشید؟آیا می توانید درباره آن برای من توضیح دهید؟»).از دید ما ارتباط آشکاری میان اطلاعات قبلی دانش آموز و آنچه باید یاد بگیرد وجود دارد،ولی ممکن است این ارتباط از نظر خود دانش آموز چندان آشکار نباشد.معلمان باید به دانش آموزان کمک کنند تا طرحواره های ذهنی مناسب را برای یادگیری های جدید فعال سازند.
۲.یاد گیرندگان باید فعال باشند،نه مستقل.برای حفظ اطلاعات جدید باید آنها را تکرار کرد.شما موقعی می توانید مطمئن شوید که عمل تکرار انجام می گیرد که دانش آموزان به جای نگریستن و یا گوش دادن منفعلانه به درس،به صرت فعال در انجام کاری درگیر شوند.یادگیری فعال به معنای تمرین نیز هست.برای اینکه یادگیری در داخل و خارج از مدرسه توأم با موفقیت باشد،یادگیرندگان باید نحوه استفاده از اطلاعات جدید را تمرین کنند.در صورت امکان تمرینها باید در فضایی خالی از تداخل و انحراف انجام گیرد.
۳.از دانش آموزان بخواهید که به جای دوباره خوانی مطالب،آن را به زبان خود ارائه دهند.مطالبی که خود فرد خلق و یا تولید می کند خیلی بهتر از مطالبی که صرفاً خوانده می شود به یاد می ماند(اسلامکا و کاتسائیتی،۱۹۸۷).حافظه دانش آموزان از طریق تمرین یادآوری(تولید بر اساس حافظه) به جای خواندن صرف و دوباره خوانی مطالب،تقویت می شود.تولید و آفرینش ممکن است به ویژه،به یادگیری کلمات و لغات،اطلاعات ریاضی،املای لغات و مفاهیم اولیه سهولت بخشد (گرین،۱۹۸۸).
۴.پیوسته دانش آموزان را آزمایش کنیدوآزمایش این فرصت را به دانش آموزان می دهد که مواد آموزشی را تکرار کنند (فوس و فیشر،۱۹۸۸؛گلوور،زیرچاپ).بررسی تأثیر «آزمایش» (نک.گلوور،زیرچاپ) نشان می دهد که دانش آموزانی که در آزمایشها شرکت می کنند،در نهایت،مطالب آموزشی را بهتر از سایر دانش آموزان فرا می گیرد.این نتایج در موارد یادگیری ساده و دشوار،هر دو صادق است و به خوبی با چارچوب نظری«دقت پردازش» مطابقت دارد.
۵.زمانی که مناسب باشد باید از یادیارها استفاده کرد.اغلب اوقات به هنگام یادگیری از دانش آموزان خواسته می شود که مطالب کلامی زیادی را به حافظه خود بسپارند.مانند کلمات و لغات زبان خارجی،اسامی کشورها،اطلاعات و اسامی تاریخی و خانواده گیاهان که جملگی در برخورد اول اطلاعاتی خسته کننده به نظر می آیند.با وجود این،یادگیری این گونه اطلاعات برای کسب توفیق در بسیاری از درسها حیاتی است.با بهره گرفتن از یادریارها،می توان به دانش آموزان کمک کرد که اطلاعات جدید ر به ساختارهای ذهنی موجود در حافظه خویش ربط دهند و از این طریق یادگیری خود را تقویت کنند و در نتیجه قابلیت حفظ این گونه اطلاعات را بالا برند.
۶.از تداخل در کلاس اجتناب کنید.اگر می توانید در روز اول سال یا هر دوره امتحان بگیرید.معلمانی که تأکید دارند مطالب جدید را در ابتدای سال تدریس کنند و در پایان دوره از اطلاعات کهنه امتحان بگیرند در واقع وضعیتی را پدید می آورند که مطمئناً به تداخل اطلاعات از قبل فعال شده و یا بعداً فعال شده منجر خواهد شد(و دانش آموزان را بی انگیزه و ناامید خواهد ساخت).همچنین سعی کنید از تداخل با کلاسهای دیگر پرهیز شود:در صورت امکان از گرفتن امتحان در روزی که دانش آموزان امتحان دیگری دارند اجتناب کنید.
۷.به دانش آموزان خود بیاموزید که به «فرایادگیری» اطلاعات بپردازند.بسیاری از دانش آموزان تا حدی یک مطلب را می آموزند که بتوانند آن را بدون غلط تکرار کنند.برای مثال،اگر ایشان برخی از روش های محاسبه را فرا گیرند،تا جایی به تمرین خود ادامه می دهند که بتوانند فهرست این روشها را بد.ون غلط یک بار تکرار کنند.این گونه یادگیری حداقل،شدیداً،در معرض تداخل قرار دارد و تقریباً هر رویداد غیر قابل انتظار،نگرانی و یا از دست دادن توجه ممکن است برای یادآوری آن مصیبت بار باشد.
فرایادگیری عبارت است از تمرین مداوم و بی غلط یک متن و این در کاهش آثار تداخل بسیار مؤثر است.اگر یادگیرندگان به خاطر بسپارند که چند بار مطلبی را تکرار کرده اند تا آن را برای اولین بار بدون غلط به یاد آورند و به همین میزان مجدداً تمرین و آن مطلب را تکرار کنند،تا حد زیادی فرایادگیری محقق و احتمال تداخل کاهش می یابد.
۸.به نتایج ضمنی یادگیری اطلاعات جدید اشاره داشته باشید.اگر دانش آموزان باید مجموعه ای مراحل پیچیده مانند نصب ترمزهای ماشین را بیاموزند،بر عواقب ناشی از یادگیری نادرست مراحل مزبور تأکید کنید.انگیزه یادآوری،خود،محرک خوبی برای دانش آموزان است تا مطالب جدیدی را که فرا گفته اند تکرار کنند.
۹.از دانش آموزان بخواهید که تصویر روشنی برای خود ترسیم کنند که کجا و چگونه باید اطلاعات را به یاد آورند.همراه کردن یادگیری با اشاراتی که دانش آموزان برای یادآوری به کار می برند به ایشان کمک می کند که حافظه خود را سازمان دهند(تالوینگ،۱۹۸۵).زمانی که موقعیتی پیش می آید که در آن یادآوری باید رخ دهد،تداعی موقعیت و مطلبی که باید به خاطر آورده شود به طور خودکار اتفاق می افتد.در بسیاری از مواقع اطلاعات در حافظه وجود دارد،ولی به درستی با موقعیتی که در آن قرا گرفته این تداعی نمی شود.معلمان موفق موقعیتهایی را که در آن احتمال یادآوری اطلاعات وجود دارد به دانش آموزان یادآوری می کنند.
۱۰.دانش آموزان را تشویق کنید که درباره توانایی حافظه خویش و روش های کاری آن فکر کنند.تشویق دانش آموزان به تفکر درباره حافظه خویش به آنها کمک می کند تا مهارت های فراحافظه ایشان رشد کند و این نیز موجب بهبود عملکرد حافظه ایشان در دراز مدت خواهد شدومعلمان موفق بر اهمیت آگاهی،تشخیص و نظارت بر حافظه تأکید می کنند.
۱۱.از دانش آموزان بخواهید که به صورت متناوب مطالعه کنند.تأثیر«توزیع و زمانبندی»،اشاره به تحقیقاتی دارد که نشان می دهد زمانی اطلاعات بهتر یادآوری می شود که مطالعات فرد به صورت متراکم انجام نگرفته،بلکه پراکنده و متناوب باشد(دلاروزا و بورن،۱۹۸۵؛گلوور و کورکیل،۱۹۸۷).دلیل برتری مطالعات توزیع شده بر مطالعات متراکم روشن است.در جریان مطالعات متراکم،دانش آموزان در اولین برخورد با مطالب آموزشی،خود را به طور کامل با جریان رمز گذاری مطالب درگیر می کنند.به طوری که در برخوردهای بعدی با مطالب،احتیاج مجددی به رمزگذاری کامل مطالب ندارند،زیرا قسمتی از اطلاعات هنوز در حافظه ایشان در دسترس است.زمانی که مطالعه توزیع شده باشد،در هر دوره از مطالعه احتیاج به یک رمز گذاری کامل وجود دارد.به بیان ساده تر،مطالب در مطالعه توزیع شده در مقایسه با مطالعه متراکم بیشتر و کاملتر پردازش می شود.(نک.دلاروزا و بورن،۱۹۸۵؛گلوور و کورکیل،۱۹۸۷).
طبقه بندی اطلاعات:مفاهیم
یکی از راه های طبقه بندی حافظه استفاده از مفاهیم است.مفاهیم عبارت از دسته هایی از محرک ها(اطلاعات) است که اشخاص آنها را بر اساس مشترکات ادراکی دسته بندی می کنند.مفاهیم به ما کمک می کند تا با قرار دادن اطلاعات جدید در تقسیم بندی هایی که از قبل وجود دارد از پیچیدگی جهان بکاهیم.مثلاً نخستین بار که یک هواپیمای سمپاش قدیمی را می بینیم ضرورتی ندارد که درباره آن چندان بیاموزیم، زیرا می توانیم آن را در طبقه «هواپیما» در حافظه خود جای دهیم،یعنی می توانیم آن را به عنوان یکی از مصادیق مفهوم هواپیما مشخص کنیم.البته برخی از اطلاعات باید در یک طبقه مجزا قرار گیرد و در این صورت مفهوم جدیدی باید آموخته شود.
حافظه نظام مند است:
یکی از راه های تفکر درباره طبیعت نظام مند حافظه انسان توجه به روابط بین مفاهیم مختلف است.مفاهیم را می توان در یک سلسله مراتب سازمان داد.برخی از مفاهیم کلی ترند(مانند حیوانات) و بعضی از مفاهیم خاص ترند(مانند سگ و گربه).دو یا چند مفهوم را نیز می توان در قالب قواعد و اصول آن به یکدیگر مربوط کرد (گانیه،۱۹۸۷).جمله های زیر را در نظر بگیرید:
۱.همه پستانداران دارای قلب چهار قسمتی هستند.
۲.جمله ها باید دارای فاعل و فعل باشند.
۳.همه اقمار مصنوعی در مدار هستند.
۴.گیاهان سبز کلروفیل تولید می کنند.

تالابهای واقع بر مناطق بدون شیب : انواع تورب زارها، تالاب مردابی، تالاب چاهی
تالابهای واقع بر مناطق شیب دار : فن های چشمه ای، فن های شیب دار، باگ تپه ای
یکی دیگر از نظام های طبقه بندی که امروزه در رابطه با تالاب ها مطرح است طبقه بندی Brinson (۱۹۹۳) می باشد وی تالاب را بر اساس ویژگیهای هیدروژئومورفیکی تقسیم بندی نموده است، او در طبقه بندی خود به سه فاکتور ژئومورفولوژی منطقه ( موقعیت جغرافیایی تالاب )، منابع آب تالاب و خصوصیات هیدرو دینامیکی آب تالاب ( جهت و قدرت حرکت آب تالاب ) توجه داشته است که به این تقسیم بندی در زیر اشاره شده است :
بر اساس ژئوموفولوژیکی ( موقعیت جغرافیایی تالاب ) : گودالها ( برکه های بهاری ) تورب زارها ( باگ فن)، حواشی رودخانه ها و برخی اکوسیستم های دیگر ( کرانه ها).
بر اساس منبع تأمین آب : بارندگی ( باگ امبروتر وفیک )، آبهای زیرزمینی ( فن ها)، آبهای سطحی (تالاب ساحلی ).
بر اساس ویژگیهای هیدرودینامیکی : نوسانات عمودی ( باگ )، جریانهای یک طرفه ( تالابهای کنار رودها).
بنابراین کاملاً مشخص است که طبقه بندی تالابها در نقاط مختلف جهان بر اساس معیارهای بسیار متنوعی صورت می گیرد و در این مورد نیز اتفاق نظری وجود ندارد و متناسب با نوع ویژگی یک تالاب و یا اعمال نظر شخصی یک دانشمند یا سازمان این تقسیم بندی انجام می شود.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

Beazly درسال ۱۹۹۳ درکتاب ” تالابها در معرض خطر” انواع تالابهای موجود در نقاط مختلف جهان را در شش سیمای عمده به صورت زیر معرفی کرد.
مصب ها، سیستم های حرا و کفه های گلی (Estuaris ‘ Mangroves and tidal flate) : از مهمترین ویژگی این اکوسیستم ها بویژه مصب ها حرکت روزانه جزر و مد می باشد. در محل مصب ها به دلیل تداخل آب شیرین رودخانه با آب شور دریا ها چشمه هایی با آب لب شور ایجاد شده است.
دشت های سیلابی و دلتاها (Flood plain and deltas) : این زیستگاها عمدتاً تحت تأثیر طغیان آب رودخانه ها بوده و بر این اساس الگوی تغذیه ایی آب در آنها به صورت فصلی می باشد. دشتهای سیلابی عموماً در نواحی ساحلی و دلتاهای مصبی همراه با زیستگاههای آب شور و یا شیرین یافت می شوند.
نیزارهای آب شیرین (Freshwater marsh) : چشمه های سطحی، رودها و سیلابها می توانند ایجاد اکوسیستم هایی با آب دائمی و کم عمق نمایند که به آنها تالاب آب شیرین اطلاق می شود.
دریاچه ها (Lakes) : دریاچه ها زیستگاههایی می باشند که در اکثر مناطق دنیا یافت می شوند که به لحاظ رویش گیاهی، غرقابی بودن خاک و همچنین حیات وحش آنها را نوعی تالاب محسوب می نمایند.
تالابهای جنگلی (Forest wetland) : در برخی از نواحی نظیر سواحل دریاچه ها و دشت های سیلابی که آب در آنها به مدت طولانی بصورت ساکن باقی مانده است جنگل هایی تشکیل شده است که به این زیستگاهها تالابهای جنگلی گویند.
توربزارها (Peatland) : توربزارها تحت شرایط ناشی از دمای پایین، اسیدیته بالا، مواد غذایی کم، شرایط غرقابی و میزان اکسیژن پایین تشکیل می شوند. درچنین شرایطی سرعت تجزیه مواد گیاهی مرده کاهش می یابد. این ویژگی هر چند در تمامی توربزارها عمومیت دارد اما میزان در انواع آن متفاوت است. برای مثال توربزارهایی تحت عنوان باگ ها دارای اسیدیته بالا و مواد غذایی کم بوده در حالی که فن ها دارای اسیدیته خنثی و از نظر مواد غذایی غنی می باشند. البته در کل می توان توربزارها را نسبت به سایر تالابها اکوسیستم های حاصل خیز به شمار آورد (Beazley’۱۹۹۳) . برخلاف تصور اولیه توربزارها مختص به عرض های جغرافیایی بالا در نیمکره شمالی نبوده بلکه در تمامی قاره ها و عرض های جغرافیایی مشاهده می گردنند. توربزارها برطبق معیارهای مختلفی مثل میزان اسیدیته، آّب و هوا و هیدرولوژی دارای تنوع وسیعی بوده که مهمترین این معیارها هیدروتوپوگرافی توربزار می باشد.
۱-۳-۱-تقسیم بندی تالابهای ایران:
هر چند ایران در یک منطقه ی خشک جهان واقع شده است ولی تنوع وسیعی از اکوسیستم های تالابی در آن مشاهده می شود. اصولاً تالابهای ایران با توجه به منطقه قرارگیری آنها به شش گروه عمده تقسیم بندی می شوند (Mansori , ۱۹۹۲) :
تالابهای جنوب دریای خزر واقع در استانهای گیلان و مازندران .
تالابهای حوزه دریاچه ارومیه در استان آذربایجان .
تالابهای جنوب غربی در استان خوزستان .
تالابهای مرکزی واقع در جنوب زاگرس در استان فارس .
تالابهای نواحی شرقی مجاور مرز افغانستان در استان سیستان و بلوچستان .
تالابهای حواشی خلیج فارس و دریای عمان در جنوب .
تالابهای نواحی شمالی شامل دریاچه های آب شیرین، آبگیرهای کم عمق، استخرهای کشاورزی و مزارع برنج می شود که به مساحت ۷۰۰ کیلومتر در سواحل دریای خزر مشاهده می شوند. از مهمترین تالاب های این ناحیه می توان به مرداب انزلی و مجموعه تالابهای گرگان – میانکاله اشاره نمود. همچنین در بسیاری از موارد آب بندان ها که به منظور ذخیره آب برای فصول خشک و همچنین صید مرغابی ساخته شده اند تبدیل به نوعی تالاب مصنوعی شده اند (جمشید منصوری ۱۹۹۲) .
دریاچه ارومیه زیستگاه مناسبی برای کلونی های پرندگانی نظیر پلیکان سفید (Pelecanus onocrotalus) فلامینگوهای بزرگ (Pheoenicoptfrus ruber) و شمار دیگری از پرندگان آبزی می باشد. علی رغم شور بودن دریاچه ارومیه جمعیت هایی از گونه های گیاهی و جانوری ارزشمند نظیر جلبک Enteromorpha و سخت پوست کوچکی به نام آرتیمیا (Artemia) در آن زیست می کنند.
در جنوب غربی ایران سه رودخانه بزرگ کارون، دز وکرخه که از کوههای زاگرس سرچشمه می گیرند در درون دشتهای خوزستان جاری بوده و دشتهای سیلابی فصلی را ایجاد می کنند. تالاب شادگان با وسعت ۲۹۰۰۰۰ هکتار که یک تالاب جگنی فصلی محسوب می شود از مهمترین تالابهای جنوب غربی ایران محسوب می شود. تالابهای استان فارس شامل دریاچه های آب شیرین و نیزارها می باشند. دشت ارژن، دریاچه پریشان، بختگان و مهارلو از مهمترین تالابهای استان فارس می باشند. مجموعه ایی از دریاچه های آب شیرین که رویش اصلی در آنها نیزار می باشد در مرز بین ایران و افغانستان در استان سیستان و بلوجستان دیده می شود که وسعت آنها گاهی به ۲۰۰۰۰ هکتار نیز می رسد. سه دریاچه هامون پوزاک، هامون صبری و هامون هیرمند که آب خود را از رودخانه هیرمند که از کوههای هندوکش سرچشمه می گیرد تأمین می نمایند از جمله این زیستگاهها به شمار می روند.
تالابهایی که در سواحل خلیج فارس و دریای عمان مشاهده می شوند شامل فلاتهای لجن زار و باتلاقهای مانگرویی می باشند. Avicennia marina موسوم به درخت حرا گونه مهم مانگروهای جنوب می باشد. هارینگتون در سال ۱۹۷۶ در رابطه با پراکنش مانگروهای ایران تحقیقاتی به عمل آورد که مساحت آنها را حدود ۸۹۰۰ هکتار برآورد نمود. بزرگترین سیستم مانگرویی در تنگه خورین در شمال جزیره قشم واقع شده است.
یکی از مهمترین ویژگی اکثر تالابهای ایران رویش نیزار در آنها می باشد. بویژه نیزارها در مرداب انزلی، تالابهای هامون، دشت ارژن و دریاچه پریشان و برخی از تالابهای دریاچه ارومیه دیده می شوند. نیزارها زیستگاههای مناسبی برای پرندگان مهاجر می باشند. در اینجا به منظور شناخت بهتر و تفکیک تالابهای کشور به کمک اطلاعات موجود و بهره گیری از سیستم های طبقه بندی تالابهای نقاط مختلف دنیا سیستم طبقه بندی زیر در رابطه با تالابهای کشور بیان شده است.( Mansori , 1992)
تالابهای حوضه های آبگیر : این تالابها بر روی نواحی پست و نسبتاً مسطح مجاور برخی از دریاچه های کشور و نیز پیرامون رودخانه های نواحی سیستان و بلوجستان واقع شده است و تحت تأثیر سیستم آبی مجاور خود واجد شرایط غرقابی تالابی می شوند.
دریاچه ها (دریاچه ارومیه، دریاچه یادگارلو، دریاچه کوبی، تالاب گاوخونی، دریاچه ایذه و شیخو، دریاچه مهارلو، دریاچه هارم )
هامونهای کویری (هامون صبری، هامون هیرمند، هامون پوزاک )
تالابهای نواحی مرتفع : تالابهای واقع بر ارتفاعات نواحی مختلف کشور بویژه دریاچه ها، چشمه ها و سراب هایی که در دامنه ها و یا گاهی قلل و ارتفاعات کشور دیده می شوند.
دریاچه ها (دریاچه زریبار، دریاچه کفتار، دریاچه هفت برم، دریاچه بختگان، دریاچه نورگل )
چشمه ها وسراب ها (تالاب لاوندیل )
مرغزارها ی مرتفع (دشت مغان، دشت ارژن، تالاب گندمان )
تالابهای رودخانه ای : تالابهایی شامل دشتهای سیلابی، دلتاها و مناطق اطراف رودخانه ها که تحت تأثیر سیلابها و طغیان رودخانه ها، واجد شرایط غرقابی می شوند. این تالابها یکی از مهمترین مراکز کشاورزی نیز به شمار می روند.
کفه های گلی (تالاب آخ گل، تالابهای رود کرخه، تالابهای رود کارون، سعدی شاهور )
دلتاها (دلتای رودخانه هله، دلتای رئد موند )
تالابهای ساحلی : سیستم های تالابی مجاور دریای خزر در شمال و دریای عمان و خلیج فارس در جنوب که بسته به ویژگیهای ژئومورفولوژیکی و ساختاری منطقه به صورت سیستم هایی نظیر خلیج، مصب، جزیره و یا سیستم حرا مشاهده می شوند.
تالابهای سواحل دریای عمان و خلیج فارس
۴-۱-۱- مصب ها (خورگواتر، خور کنارک)
۴-۱-۲- سیستم های حرا (دلتای رودخانه جگین و گبریگ، دلتای رودخانه گاز، دلتای رودخانه شور، شیرین و میناب، تنگه خوران )
۴-۱-۳- جزایر تالابی (تالابهای جزایر صخره ایی، شنی و مرجانی، شیدوار، فارور، خارکو )

تالابهای سواحل دریای خزر
۴-۲-۱- تالابهای رودخانه ایی (مرداب انزلی، تالاب کیاشهر و سفید رود )
۴-۲-۲- خلیج های ساحلی (امیر کلایه، خلیج گرگان و میانکاله )
۴-۲-۳- آب بندان ( تالابهای فریدون کنار، سید محلی، زرین کلا، لاریم سرا، لاپو، زار گمارز )
تالابهای ویژه : این تالابها دارای ویژگیهای ساختاری یا ژئومورفولوژیکی منحصر به فرد می باشند که یا در نتیجه ساخت اکوسیستم های مصنوعی نظیر سد و آب بندان تشکیل شده اند و یا حاصل وقوع پدیده های زمین شناسی خاص می باشند.